Digitalna istorija

web adresar, internet sajtovi i digitalni alati: istorija, istoriografija, arhivistika

Category: _Tematski

DIACRONIE. Studi di Storia Contemporanea

admin

DIACRONIE. Studi di Storia Contemporanea

DIACRONIE. Studi di Storia Contemporanea, <http://www.studistorici.com/> (15. XI 2011).

Italijansko udruženje za izučavanje savremene istorije Diacronie osnovano je u Bolonji 2008. godine u nameri da omogući slobodan i otvoren pristup različitim vrstama materijala u digitalnom obliku pomoću kojih će podupirati i promovisati naučna istraživanja. Istovremeno, na sajtu se redovno objavljuju informacije o raznim događanjima, publikacijama i onlajn resursima iz oblasti istoriografije. Početkom 2010. godine pokrenut je i elektronski časopis Diacronie, koji izlazi kvartalno, sa prvenstvenim ciljem da stimuliše diskusiju i saradnju među naučnicima, posebno mlađim, kao i interakciju među različitim naučnim oblastima, metodama istraživanja i analizama istorijskih izvora. Osim toga, u obradi pojedinih tema, kako u interpretaciji istoriografskih rezultata, tako i u radu na istorijskim izvorima, urednici i autori podržavaju i istraživanje stvarnosti koja nas okružuje. Ovaj projekat zapravo kao svoje izvorište ima uverenje da su nove tehnologije i razvoj interneta rezultirali bitnim promenama u studijama humanističkih nauka, kako u smislu produkcije radova, tako i u značajnom širenju područja istraživanja. Uočeno je i da ove inovacije, iako uveliko priznate u naučnoj zajednici, ipak ne dobijaju puni legitimitet i primenu u okviru akademskih krugova i istraživačkih institucija. Iz tog razloga kao jednu od svojih ideja oni ističu i potrebu za istraživanjem potencijala koji se odnose na koncept Web-a i „širenja socijalizacije”, među samim naučnicima i istraživačima, ali i među različitim vrstama auditorijuma. Ovakve tendencije interaktivnosti mogu značajno poboljšati kritičnu funkciju znanja proizvedenog u istoriografskim okvirima koja se mora zasnivati na slobodi pristupa sadržajima i slobodnoj diskusiji.

Slobodan Mandić, 15. novembar 2011.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2011, str. 118.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2011, Bеograd, 2011, str. 115-121.

Microhistorical Research

admin

Center for Microhistorical Research at the Reykjavik Academy

Microhistory Network

Center for Microhistorical Research at the Reykjavik Academy, <http://www.microhistory.org> (14. XI 2011).

Microhistory Network, <http://microhistory.eu> (14. XI 2011).

Dve lokacije koje će privući pažnju istraživača koji se zanimaju za izučavanje mikroistorije. Prezentacija Centra za mikroistorijska istraživanja pri islandskoj Rejkvik Akademiji sadrži niz relevantnih informacija, poput liste istoričara koji se bave mikroistorijom, bibliografije objavljenih radova od 1960. do 2005. godine, pregleda održanih konferencija, seminara i naučnih skupova, a tu je i onlajn izdanje Časopisa za mikroistoriju, sa par dostupnih članaka koji analiziraju ovu istorijsku disciplinu iz teorijske i metodološke perspektive. Mreža za mikroistoriju nastala je kao neformalna grupa januara 2007. godine sa ciljem da na jednom mestu okupi istoričare zainteresovane za proučavanje mikroistorije na teorijskim i praktičnim osnovama, prvenstveno putem kontinuiranog ažuriranja bibliografije, povezivanjem istraživača koji su zainteresovani za tu oblast i sabiranjem drugih relevantnih materijala sa Web-a na jednom mestu. U radu mreže participiraju profesori iz čitavog sveta, a koordinatori su profesori sa budimpeštanskog Etveš univerziteta.

Slobodan Mandić, 14. novembar 2011.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2011, str. 117.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2011, Bеograd, 2011, str. 115-121

International Association for the History of Transport, Traffic and Mobility

admin

International Association for the History of Transport, Traffic and Mobility

T2M – International Association for the History of Transport, Traffic and Mobility, <http://t2m.org> (19. XI 2011).

Međunarodno Udruženje za istoriju transporta, saobraćaja i mobilnosti, sa centrom na Tehničkom univerzitetu u Ajndhovenu u Holandiji, zvanično funkcioniše od 2003. godine kao rezultat inicijative više različitih grupa koje su zajednički došle do zaključka o potrebi stvaranja novog koncepta u izučavanju ove istoriografske grane. Iste godine je održana i prva godišnja konferencija, a međunarodna mreža istoričara od tada kroz razne oblike aktivnosti, poput naučnih časopisa, diskusionih grupa, nagrada za naučne radove i saradnjom sa drugim obrazovnim ustanovama, kontinuirano i organizovano ohrabruje i promoviše razumevanje istorijske interakcije između transporta, saobraćaja i pokretljivosti ljudi, materijalnih objekata i ideja. Važnu kariku u ispunjavanju ove misije svakako predstavlja i internet prezentacija, gde zainteresovani, osim više podataka o samom Udruženju, mogu naći obilje informacija vezane za njegovu aktivnost i područja rada, poput različitih novosti, arhiva biltena Udruženja, intervjua sa članovima, korisnim linkovima, detaljima o svim do sada održanim godišnjim konferencijama, tematski organizovanim grupama (npr. Turizam u zemljama socijalizma), letnjim školama, univerzitetskim programima, bibliografijama, novim knjigama, Časopisu za istoriju transporta, Godišnjaku Udruženja.

Slobodan Mandić, 19. novembar 2011.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2011, str. 116.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2011, Bеograd, 2011, str. 115-121

Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898 – 1991

admin

Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898 – 1991

Справочник по истории Коммунистической партии и Советского
Союза 1898 – 1991, <http://www.knowbysight.info>  (16. XI 2011).

Projekat pod naslovom Priručnik za istoriju Komunističje partije i Sovjetskog saveza 1898 – 1991 nesumnjivo će obradovati, ne samo veliki broj profesionalnih istoričara širom sveta, već i arhiviste koji sređuju arhivsku građu, a koja se odnosi na istoriju Komunističke partije i Sovjetskog saveza. Ovo tim pre što je organizaciona struktura državnih i partijskih organizacija nekada veoma komplikovana, a takođe i što do sada nije bilo knjiga koje još dodatno obuhvataju i organizacije civilnog društva, vojske i mornarice, administrativno-teritorijalne podele zemlje, biografske podatke o ličnostima i dr. Autori Projekta su upravo vešto iskoristili mogućnosti novih tehnologija i interneta ne bi li korisnicima olakšali navigaciju po jednovekovnom istorijskom lavirintu često veoma komplikovanih struktura. Iako veoma bogata sadržajem ova prezentacija je pregledno i jednostavno organizovana tako što su na početnoj strani smeštene osnovne informacije o Projektu i aktuelnim novostima, a na meniju sa leve strane nalaze se osnovne sekcije: Komunistička partija; Vrhovni organi državne vlasti; Izvršni i upravni organi državne vlasti; Vojno-revolucionarni i revolucionarni komiteti; SSSR, savezne republike i susedne zemlje; Administrativno-teritorijalna podela; Sovjetska vojska i mornarica; Diplomatska predstavništva; Organizacije civilnog društva; Priznanja i nagrade; Biografije; Referentni materijal; Dokumenta i članci: Bibliografija; Korisni linkovi; Spisak skraćenica. Ovaj internet priručnik u najboljem mogućem svetlu pokazuje na koji način korišćenje novih tehnologija može da nadraste tradicionalna sredstva rada u istoriografiji.

Slobodan Mandić, 16. novembar 2011.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2011, str. 115-116.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2011, Bеograd, 2011, str. 115-121

Skarabej – Muzej Odbačenih Fotografija

admin

Skarabej – Online Muzej Odbačenih i Zaboravljenih Fotografija

Anton Petrović, Tamara Ražov, Skarabej – Online Muzej Odbačenih i Zaboravljenih Fotografija, <http://skarabej.com/hrvatski/> (21. XII 2010).

Sajt Skarabej stvoren je u čast anonimnih ljudi iz celog sveta, a nastao je kao inspiracija onim što ljudi bacaju, zaboravljaju, ili onim što im se čini nevažnim. Reč je, zapravo, o Onlajn muzeju odbačenih i zaboravljenih fotografija, koje su pronađene kao odbačene, zaboravljene, ili izgubljene, na buvljacima, starim tavanima, u podrumima, ili na otpadima u Pragu, Zagrebu, Zadru, Splitu, Karlovcu, Petrinji, Topuskom, Vukovaru, Osijeku, Mostaru, Sarajevu, Konjicu, Travniku, Beogradu, Subotici, Čačku, Barseloni, Roterdamu, Utrehtu, SAD-u…Namera autora sajta je da stvore arhiv sećanja na nepoznate ljude i događaje, i učine ih pristupačnim svima koji to žele. Arhiv trenutno sadrži preko tri hiljade fotografija koje su razvrstane u nekoliko tematskih grupa (galerija): Grupne, Lica, Nas dvoje, Pojedinačne, Sahrane, Venčanja, Za stolom. Za svaku pojedinačnu fotografiju je dato nekoliko osnovnih podataka, ukoliko su poznati: gde je pronađena, ko je pronašao, koja porodica je na fotografiji, koliko puta je otvorena. Posetioci sajta i sami mogu poslati svoje porodične, ili fotografije koje su negde pronašli, i tako pridoneti kolekciji. Tu su još i rubrike: Knjiga gostiju, Kontakt, Impresum, Mediji o sajtu, Uslovi korišćenja. S obzirom da fotografije potiču iz celog sveta, sajt je urađen dvojezično, na hrvatskom i na engleskom jeziku. Internet arhivi poput Skarabeja, ne samo što uz pomoć novih tehnologija čuvaju od zaborava i nestanka vredne istorijske izvore, već sadrže materijal koji može poslužiti i kao značajna umetnička inspiracija, kao što je to slučaj sa srpskim strip umetnikom Sašom Rakezićem (alias Aleksandar Zograf).

Slobodan Mandić, 21. decembar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2010, str. 127.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) X”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2010, Bеograd, 2011, str. 123-127.

Audio i Foto arhiv SIMIĆ

admin

Audio i Foto arhiv SIMIĆ

Dragoslav Simić, Audio i Foto arhiv SIMIĆ, <http://www.audioifotoarhiv.com/> (20. XII 2010).

Sajt novinara Dragoslava Simića, dugogodišnjeg urednika dokumentarnog programa Radio Beograda 2, autora više knjiga i brojnih dokumentarnih radiofonskih dela o ljudima i zbivanjima koji su obeležili XX vek, predstavlja amatersku Internet prezentaciju koja obiluje profesionalnim sadržajima i velikim brojem interesantnih audio i foto dokumentalija. Ovde prezentovani dokumenti ne potiču samo iz opusa profesionalne delatnosti gospodina Simića, već, što je posebno važno naglasiti, i iz privatnih arhiva, kao što su sačuvane porodične zvučne arhive na srpskom jeziku, nastale pre i posle Drugog svetskog rata. Sajt je koncipiran tako što se preko uvodne stranice, posetilac prebacuje na sadržaj koji je vizuelno predstavljen u formi otvorene knjige sa dvadeset rubrika: Informacije; Brzo i lako po sajtu; Novo na sajtu; Moć radija; Novi projekti; Tuđa pisma; Biografija autora; Poki majstor; Predavanja u Kolarčevoj zadužbini; Prijatelji sajta; „Knjige koje govore“; Gosti sajta, Fotografije; Radio emisije iz kolekcije; Radio kritika; Porodični i tonski arhivi; Da li ste pročitali ove knjige; Promocije; Arhiv sajta; Kratka priča. Toliki broj osnovnih rubrika možda će kod posetilaca na početku izazvati konfuziju, ali već posle letimičnog pregleda, kao i pomoću alatke Lako i brzo po sajtu, gde su u formi leksikona, abecednim redom, date sve odrednice na sajtu, postaje jasno da je reč o izuzetno vrednoj i unikatnoj prezentaciji na ovim prostorima. Posebno je pohvalno da autor i saradnici ulažu napore i za pronalaženje istorijskih izvora, pa su tako, početkom 2010. godine, u nemačkom tonskom arhivu pronašli snimak direktog prenosa sahrane kralja Aleksandra koji prenose nemački reporteri sa beogradskih ulica. Veoma ohrabruje činjenica da su se i kod nas počele pojavljivati ovakve Internet prezentacije, pogotovo u svetlu saznanja da nove tehnologije i savremene metode opisa istorijskih izvora omogućavaju simbiozu materijala pohranjenog u zvaničnim institucijama, poput arhiva, muzeja i bibliteka, sa dokumentima u privatnom vlasništvu, a sve to čini jedan sasvim novi koncept u sakupljanju i korišćenju istorijskih izvora.

Slobodan Mandić, 20. decembar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2010, str. 126.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) X”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2010, Bеograd, 2011, str. 123-127.

Album starog Čačka 1870-1941

admin

Album starog Čačka 1870-1941

Народни музеј Чачак, Албум старог Чачка 1870-1941, <http://www.staricacak.rs/> (18. XII 2010).

Internet prezentacija izložbe Album starog Čačka 1870-1941 Narodnog muzeja Čačak sadrži svih 376 fotografija koje su bile izložene u Galeriji muzeja dok je postavka bila otvorena za posetioce. Autori izložbe, Miloš Timotijević, Delfina Rajić i Radivoje Bojović, pokušali su da prikažu vizuelnu istoriju građanskog Čačka od 1870. do 1941. godine, posmatrajući fotografiju kao dokument prošlosti, ali i umetničko delo, jedan od najvernijih odraza minulih epoha. Internet prezentacija, kao i sama postavka, sadrži tri celine: Grad, Ljudi i Događaji; a ispred te tri galerije stoji poseban prozor sa uvodnim tekstom Miloša Timotijevića u .pdf formatu. U okviru svake celine dat je spisak fotografija u padajućem nizu, koji sadrži redni broj, ime autora (ukoliko je poznat), naslov, godinu nastanka i link do same fotografije. Pored izuzetno vrednog fotografskog materijala, ova prezentacija stoji i kao redak primer kod nas da je sadržaj jedne izložbe ostao dostupan ljudima širom sveta i nakon njenog zvaničnog zatvaranja za posetioce na mestu održavanja.

Slobodan Mandić, 18. decembar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2010, str. 125.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) X”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2010, Bеograd, 2011, str. 123-127.

SISTORY – Zgodovina Slovenije

admin

Inštitut za novejšo zgodovino, SISTORY – Zgodovina Slovenije

Inštitut za novejšo zgodovino, SISTORY – Zgodovina Slovenije, <http://www.sistory.si/index.php> (05. XII 2010).

Portal slovenačke istoriografije Sistory, ponikao kao ideja iz kruga stručnjaka na Institutu za savremenu istoriju u Ljubljani (Žarko Lazarević, Igor Zemljič, Jera Vodušek Starič, Nina Vodopivec, Mojca Šorn), od 2008. godine redovno dopunjava onlajn bogatu bazu digitalizovanih istorijskih izvora, naučnih rezultata, i ostalih podataka relevantih za slovenačku istoriju. Takođe, jedna od početnih namera je i da se izgradi platforma za međunarodni i interdisciplinarni dijalog koji će omogućiti veze na lokalnom, nacionalnom i međunarodnom nivou u sferi istraživanja i obrazovanja. Portal je koncipiran na način koji sasvim odgovara potrebama prezentacije ovoga tipa: dvojezična prezentacija, na slovenačkom i engleskom jeziku, krajnje jednostavnog dizajna koji ne odvlači pažnju posetioca sa onoga što je ovde glavno, a to je sadržaj. Sav materijal je pregledno organizovan i podeljen u nekoliko sekcija, vidno naznačenih u gornjem, horizontalnom meniju: Izvori; Literatura; Biografija; Istorija u školama; Istorijski citatni indeks; Linkovi i Forum. Odeljci posvećeni izvorima i literaturi već sada sadrže obilje korisnog materijala za istraživače, kako lokalne i nacionalne, tako i istorije Jugoslavije i Evrope. Napomenimo samo Statističke godišnjake Kraljevine Jugoslavije, štampane u Beogradu od 1929-1940. godine. Biografski deo sadrži odlično urađen elektronski Slovenački biografski leksikon (1925-1991) i Primorski slovenački biografski leksikon. Kako sadržajem, preglednošću materijala, tako i koncepcijom, Sistory ne samo da predstavlja značajan istoriografski domet, već istovremeno i putokaz na koji način osmisliti kvalitetan istoriografski portal.

Slobodan Mandić, 3. decembar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2010, str. 123.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) X”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2010, Bеograd, 2011, str. 123-127.

African Activist Archive

admin

African Activist Archive

African Activist Archive, <http://africanactivist.msu.edu/> (02. XI 2010).

African Activist Archive Project je posvećen čuvanju dokumenata i sećanja na aktivizam u Sjedinjenim Državama koji je podržavao borbu afričkih naroda protiv kolonijalizma, aparthejda i socijalne nepravde od pedesetih do devedesetih godina XX veka. U okviru Projekta sakuplja se onlajn arhiva istorijskih izvora: pamfleti, bilteni, brošure, bedževi, posteri, majice, audio i video zapisi, lična sećanja i intervjui sa aktivistima, direktorijumi arhivskih ustanova i specijalne zbirke biblioteka i istorijskih društava od značaja za buduća istraživanja. Sajt Projekta je jednostavno podeljen u par osnovnih sekcija. Početna stranica sadrži kratak uvodni tekst o samom projektu, a sa desne strane vizuelno su predstavljeni linkovi ka medijskoj galeriji: posteri, bedževi, dokumenta, fotografije, audio, video i majice. Osnovni meni se nalazi u horizontalnoj ravni u vrhu stranice i sadrži: link za povratak na početnu stranicu, Galeriju (indeksirane sve jedinice prema vrsti medija i količini), Pregled (Browse), koji, osim indeksirane galerije prema vrsti medija, daje i linkovani spisak afričkih izvora poređan abecednim redom prema imenu države, ali i spisak američkih organizacija sa materijalom koji je od svake ustupljen za potrebe sajta. Osim toga, osnovni meni sadrži i veoma dobro kreiranu mašinu za naprednu pretragu, zatim web adresar svih arhivskih institucija čiji sadržaji su ovde prezentovani, sa osnovnim informacijama o svakom arhivu, detaljan spisak linkova ka drugim, sličniim web lokacijama, kao i stranicu koja sadrži detaljnije informacije o samom Projektu.

Slobodan Mandić, 2. novembar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2010, str. 130.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) IX”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2010, Bеograd, 2011, str. 125-130.

Archival Sound Recordings

admin

Archival Sound Recordings

The British Library, Archival Sound Recordings,
<http://sounds.bl.uk/> (01. XI 2010).

Onlajn Arhiv zvučnih dokumenata Britanske biblioteke sadrži skoro 50.000 odabranih snimaka muzike, govora, kao i ljudskog i životinjskog okruženja. Svaki posetilac sajta može slobodno pretražiti celu bazu zvučnih zapisa, preslušati 22.500 jedinica, za koje autorska prava to dopuštaju, ali i da vidi beleške i tagove koje su dodali ostali korisnici. Članovi licenciranih obrazovnih ustanova iz Ujedinjenog Kraljevstva, pored pretrage svih dokumenata, i preslušavanja zapisa, imaju mogućnost i njihovog preuzimanja, a mogu i dodavati komentare, tagove i praviti liste svojih omiljenih zapisa. Čitav zvučni arhiv podeljen je u nekoliko osnovnih kategorija: Izgovori i dijalekti; Umetnost, književnost i performansi; Klasična muzika; Ambijent i priroda, Džez i popularna muzika; Usmena istorija; Istorija snimanja zvuka; Svetska i tradicionalna muzika. Svaka kategorija je dotatno izdeljena na podgrupe, kao u slučaju Usmene istorije, gde nalazimo dodatne kategorije: umetnost, fotografija i arhitektura; snimci prvih govora, preživeli Jevreji o Holokaustu; istorija britanske nauke; istorija džeza u Britaniji, javne debate u crkvi St Mary-le-Bow. U svakom trenutku, tj. na svakoj stranici unutar sajta, moguće je pristupiti mašini za pretragu, koja kombinuje zadate reči sa osnovim kategorijama. Bogatstvom sadržaja i kvalitetom prezentovanog materijala Zvučni arhiv Britanske biblioteke preporučuje se svakome ko se zanima za audio arhive i fonodokumentalistiku, kao i onima koji u svoja istraživanja žele da uključe i širi opseg iastorijskih izvora. Napomenimo da se u okviru Digitalne Narodne biblioteke Srbije nalazi i zbirka Muzikalije i fotodokumenti koja sadrži 507 digitalizovanih starih gramofonskih ploča na 78 obrtaja iz bogate zbirke  fonodokumenata NBS.

Slobodan Mandić, 1. novembar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2010, str. 129.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) IX”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2010, Bеograd, 2011, str. 125-130.