digitalni alati / softver – Page 2

Community as Opportunity.The Creative Archives’ and Users’ Network – co:op,<http://coop-project.eu/> (20. I 2017).

Pod okriljem Međunarodnog centra za arhivska istraživanja (ICARUS) sedamnaest institucija iz dvanaest evropskih zemalja je 2015. godine pokrenulo projekat Zajednica kao mogućnost – kreativna mreža arhiva i korisnika sa primarnim ciljem jačanja i promovisanja saradnje između arhiva i drugih institucija koje čuvaju kulturno nasleđe, kao i približavanja ovih institucija široj javnosti. Autori projekta i njegove internet prezentacije polaze od premise da je uloga digitalno informacionih tehnologija i konstantne dostupnosti informacija preko interneta ne samo u stvaranju uslova za demokratski pristup znanju digitalnim alatkama, već i uslova za kritičku produkciju i širenje znanja putem angažovanja široke publike kao nosioca sopstvene sociokulturne dinamike. U tom smislu, projektne aktivnosti su usmerene ka mogućnostima otvorenog pristupa opisima arhivskih dokumenata, podsticanju korišćenja postojećih digitalnih arhiva u univerzitetskoj nastavi, organizovanju međunarodnih konferencija s ciljem povezivanja istraživača itd. Pored pružanja informacija o raznim realizovanim i planiranim projektnim aktivnostima,vredan deo prezentacije predstavljaju i članci koji se objavljuju u formi bloga, a koji se odnose na delatnosti iz sveta savremene arhivistike. Među do sada objavljenim prilozima, posetioci sajta mogu saznati više o aktuelnostima iz stranih arhiva, na primer, upoznati se s formatom za prepoznavanje ručno pisanog teksta u Nacionalnom arhivu Finske, onlajn uređivanjem metapodataka u bazi virtuelnog arhiva povelja portala Monasterium, metodama indeksiranja biografskih podataka iz arhivskih dokumenata, ali se obavestiti i o dešavanjima u domaćim arhivima – saradnicima projekta, kao što su preseljenje Istorijskog arhiva grada Novog Sada u novu zgradu, objavljivanju onlajn digitalnog vodiča za Prvi svetski rat Istorijskog arhiva Beograda,prezentovanju srpskih srednjovekovnih dokumenata iz Arhiva u Veneciji na portalu Monasterium, itd.

Slobodan Mandić, 20. januar 2017.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2016, str. 127-128.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXIV”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 3, 2016, Bеograd, 2017, str. 127-130.

Topotheque – The Collaaborative Online Archive

February 5, 2021August 23, 2021 admin

Topotheque – The Collaaborative Online Archive

Mag. Alexander Schatek , Prof. Dr. Stephan Koren, Topotheque – The Collaaborative Online Archive, <http://www.topotheque.eu> (5. XII 2015).

Prvobitno pokrenuta kao set digitalnih alatki od strane Aleksandra Šateka (Alexander Schatek) iz Viner Nojštata u Austriji, a kasnije insituticionalizovana i kroz Međunarodni centar za arhivska istraživanja (ICARUS), platforma Topoteka ima za cilj da učini dostupnom arhivsku građu iz privatnih kolekcija, sa naglaskom na značaj koji ta dokumenta imaju za lokalnu istoriju. Sva dokumenta uvrštena u bazu Topoteke su obrađena u međunarodnom ISAD(g) standardu za obradu arhivske građe, što omogućava da se podaci lako mogu pridružiti i u druge arhivske informacione sisteme. Portal je otvoren za priključivanje novih dokumenata iz privatnih kolekcija za svakoga, međutim, u svrhu verodostojnosti i pouzdanosti, saradnici portala vrše konačni odabir onoga što će biti objavljeno. Takođe, na portal se mogu uvrstiti dokumenta iz već postojećih kolekcija, ukoliko odgovaraju konceptu i nameni (na primer, dozvola za vožnju biciklom iz maja 1944. godine, u vlasništvu Pomorskog i povijesnog muzeja Hrvatskog primorja Rijeka, koji je dodat u bazu kao rezultat saradnje Istarskog arhivističkog društva i Topoteke). Sva dokumenta u bazi su indeksirana, datirana i lokalizovana. Sadržaju ovog jedinstvenog i inovativnog arhivskog poduhvata pristupa se preko menija sa desne strane bilo koje stranice sajta, gde je materijal razvrstan u tzv. topoteke – kolekcije dokumenata raspoređene geografski (većinom iz Dolje Austrije) uz pomoć Gugl mapa.

Slobodan Mandić, 5. decembar 2015.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2015, str. 120-121.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XX”, u: Godišnjak za
društvеnu istoriju 1, 2015, Bеograd, 2015, str. 117-121.

SUDigital – СУ Св.Климент Охридски

January 23, 2021January 23, 2023 admin

SUDigital – Дигитална Библиотека СУ ‘Св.Климент Охридски’
*Wayback Machine (DEC 06 2022)

Софийски университет „Св. Климент Охридски“, SUDigital – Дигитална Библиотека СУ ‘Св.Климент Охридски’, <http://lib.sudigital.org/?ln=bg> (18. XII 2010).

Prezentacija Digitalne biblioteke Sofijskog univerziteta Sv. Kliment Ohridski (SUDigital) napravljena je pomoću besplatnog softvera Invenio, kreiranog na Institutu CERN, a namenjenog za stvaranje sopstvene digitalne biblioteke, ili skladištenje dokumenata na Web-u. Ovaj alat omogućava sve aspekte upravljanja digitalnim bibliotekama, od pohranjivanja dokumenata, do klasifikacije, indeksiranja i dostupnosti, a kompatibilan je i sa odgovarajućim stručnim standardima. Digitalna biblioteka je organizovana po kolekcijama u sledeće grupe: Epigrafika; Rukopisi; Arhivska Građa; Knjige; Periodika; Muzeji; Mape; Slike; Multimedija. Grupe su dodatno podeljene na posebne odeljke. Tako su u okviru Arhivske građe dokumenti klasifikovani u celine: Međunarodni terorizam u dokumentima Bugarske državne bezbednosti; Mladi i komunistički režim u Bugarskoj; NATO na Balkanu; Bugarska i Hladni rat; Bugarska i Bliski Istok. Osim arhivske građe, za sada se izdvajaju i kolekcija knjiga, karikatura, slika (fotografija) i kolekcija od preko dve stotine istorijskih karata. Iza svake grupe u zagradi je upisan broj koji označava koliko jedinica u okviru svakog odeljka je do sada ubačeno u bazu. Iako baza trenutno sadrži 766 dokumenata, a pojedini odeljci su (za sada) prazni, ono što je prezentovano zavređuje pažnju, kako sadržajem, tako i nivoima informacija, gde je za svaki dokument dat analitički opis, ključne reči (meta podaci), signatura, datum stvaranja i poslednje izmene elektronske kopije dokumenta. Treba napomenuti i da je u okviru prezentacije ponuđen ulazak u naučne baze podataka nekih zapadnih univerziteta, koje su uređene po istom principu (Harvard, Kembridž, Univerzitet u Teksasu i Univerzitet Istočni Mičigen).

Slobodan Mandić, 18. decembar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2010, str. 124-125.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) X”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2010, Bеograd, 2011, str. 123-127..

Zotero: The Next-Generation Research Tool

January 20, 2021February 24, 2021 admin

Zotero: T he Next-Generation Research Tool

Center for History and New Media, Zotero: The Next-Generation Research Tool, <http://www.zotero.org/> (05. XII 2008).

Zotero (Zotero) je besplatan softver, ili dodatak za Firefox brauzer, koji pomaže korisnicima u sakupljanju, upravljanju, organizovanju i analiziranju bibliografskih podataka (citata, tekstova, Web stranica, video zapisa, slika i drugih objekata). Ovaj softver je tesno povezan sa onlajn izvorima, tj. omogućava korisniku da detektuje kada naiđe na knjigu, članak, ili neki drugi objekat na Web-u i da potom, što je omogućeno na mnogim bitnim sajtovima za istraživače (Google Scholar, Google Books, Amazon.com i dr), relevantne bibliografske podatke sačuva za kasniju upotrebu, ili da ih eksportuje u neki drugi format. Na Internet prezentaciji Centra za istoriju i nove medije, čiji stručnjaci su i autori programa, moguće je preuzeti program i pronaći detaljna uputstva za korišćenje. Urednici časopisa PC Magazine su Zotero proglasili za najbolji besplatan softver u 2007. godini. Iako korišćen od strane stručnjaka iz različitih društvenih nauka, trebalo bi skrenuti pažnju da su ovaj program kreirali upravo istoričari da podupru istorijska istraživanja, kao i da se na mnogim svetskim univerzitetima i odeljenjima za istoriju uveliko analiziraju i koriste alati poput ovoga u svrhu unapređivanja i bolje organizovanog rada.

Slobodan Mandić, 5. decembar 2008.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1-3, 2008, str. 151.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) IV”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1–3, 2008, Bеograd, 2009, str. 149-158..

Center for History and New Media

September 18, 2020February 24, 2021 admin

Center for History and New Media

George Mason University, Center for History and New Media, 2006, <http://chnm.gmu.edu/index.php> (09. IX 2006).

Na koji način je istoriografija odgovorila na izazove digitalne ere spada među veoma važna pitanja istorijske nauke već više od četvrtine veka. Prezentacija Centra za istoriju i nove medije pruža mnoštvo zanimljivih i nadasve korisnih sadržaja vezanih za datu problematiku kao što su: eseji o istoriji i novim medijima, pomoćne alatke ili specijalan softver od koristi za istoričare (npr: alat za onlajn anketiranje na polju usmene istorije – Survey Builder, ili pomoć za izgradnju i održavanje horonoloških tabela na Web sajtu – Timeline Builder), pretraživa baza podataka sa oko 1200 odeljenja za istoriju širom sveta, onlajn knjiga Daniela Koena i Roja Rozencvajga Digitalna istorija: vodič za skupljanje, čuvanje i prezentaciju prošlosti na Web-u, (Daniel J. Kohen, Roy Rosenzweig, Digital History. A Guide to Gathering, Preserving, and Presenting the Past on the Web), kao i veliki broj raznovrsnih projekata u kojima su nove tehnologije stavljene u službu muze Klio. Idvojen ogranak sajta predstavlja i arhivirana kolecija vesti koja može poslužiti i kao prvorazredan istorijski izvor za izučavanje oblasti kompjuterizacije i istoriografije. Kao poseban kuriozitet izdvojili bismo blogove stručnjaka uključenih u ovaj projekat, u kojima saradnici Centra u formi dnevnika redovno iznose svoja zapažanja, raspored aktivnosti i razne druge sadržaje. Tako je, na primer, blog Džeremi Bogsa (Jeremy Boggs) posvećen razmišljanjima na temu kako istoričari mogu iskoristiti elektronske forme kao sredstvo akademskog i edukativnog izraza. Ovakav vid izražavanja najbolji je dokaz o razumevanju savremenih tokova istorije.

Slobodan Mandić, 11. septembar 2006.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1-3, 2005, str. 250-251.

Слободан Мандић ”Прикази сајтова (Web адресар)”, у: Годишњак за друштвену историју 1–3, 2005, Београд, 2006, str. 243-253.