Digitalna istorija

web adresar, internet sajtovi i digitalni alati: istorija, istoriografija, arhivistika

Category: _Digitalna istorija

Hungaricana: Hungarian Cultural Heritage Portal

admin

Hungaricana: Hungarian Cultural Heritage Portal

Hungaricana: Hungarian Cultural Heritage Portal, Published by The Office of the National Assembly, Hungary<https://hungaricana.hu/en/> (12. X 2016).

Hungaricana: portal kulturnog nasleđa nastao je s ciljem da preko jedinstvene Web platforme učini dostupnim jedinstveno kulturno nasleđe pohranjeno u mađarskim arhivima, muzejima i bibliotekama. Projektom rukovodi Biblioteka mađarskog parlamenta, poslovi digitalizacije su finansirani od strane Nacionalnog fonda za kulturu Mađarske, a preko stotinu institucija je na ovom mestu učinilo dostupnim svoje sadržaje. Primarna baza podataka je podeljena u nekoliko kategorija: Biblioteka sa digitalizovanim publikacijama arhiva, muzeja i biblioteka, Razglednice (preko 300 000 jedinica), Istorijske mape Habzburškog carstva, Kolekcija mapa i planova, Arhivska dokumenta (kolekcije Gradskog arhiva Budimpešte i Austrijskog državnog arhiva sa 1,5 miliona zapisa i 2 miliona slika), Urbariumiz 1767. god (300 000 stranica za 43 županije), Stara mađarska biblioteka. Urađen prema najvišim profesionalnim standardima isa jednostavnim korisničkim pristupom, portal mađarskog kulturnog nasleđa učinio je lako dostupnim ogroman broj dokumenata i to na široj geografskoj bazi od prostora koji obuhvata današnja mađarska država.

Slobodan Mandić, 12. oktobar 2016.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2016, str. 127.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXII”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2016, Bеograd, 2016, str. 127-130.

Topotheque – The Collaaborative Online Archive

admin

Topotheque – The Collaaborative Online Archive

Mag. Alexander Schatek , Prof. Dr. Stephan Koren, Topotheque – The Collaaborative Online Archive, <http://www.topotheque.eu> (5. XII 2015).

Prvobitno pokrenuta kao set digitalnih alatki od strane Aleksandra Šateka (Alexander Schatek) iz Viner Nojštata u Austriji, a kasnije insituticionalizovana i kroz Međunarodni centar za arhivska istraživanja (ICARUS), platforma Topoteka ima za cilj da učini dostupnom arhivsku građu iz privatnih kolekcija, sa naglaskom na značaj koji ta dokumenta imaju za lokalnu istoriju. Sva dokumenta uvrštena u bazu Topoteke su obrađena u međunarodnom  ISAD(g) standardu za obradu arhivske građe, što omogućava da se podaci lako mogu pridružiti i u druge arhivske informacione sisteme. Portal je otvoren za priključivanje novih dokumenata iz privatnih kolekcija za svakoga, međutim, u svrhu verodostojnosti i pouzdanosti, saradnici portala vrše konačni odabir onoga što će biti objavljeno. Takođe, na portal se mogu uvrstiti dokumenta iz već postojećih kolekcija, ukoliko odgovaraju konceptu i nameni (na primer, dozvola za vožnju biciklom iz maja 1944. godine, u vlasništvu Pomorskog i povijesnog muzeja Hrvatskog primorja Rijeka, koji je dodat u bazu kao rezultat saradnje Istarskog arhivističkog društva i Topoteke). Sva dokumenta u bazi su indeksirana, datirana i lokalizovana. Sadržaju ovog jedinstvenog i inovativnog arhivskog poduhvata pristupa se preko menija sa desne strane bilo koje stranice sajta, gde je materijal razvrstan u tzv. topoteke – kolekcije dokumenata raspoređene geografski (većinom iz Dolje Austrije) uz pomoć Gugl mapa.

Slobodan Mandić, 5. decembar 2015.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2015, str. 120-121.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XX”, u: Godišnjak za
društvеnu istoriju 1, 2015, Bеograd, 2015, str. 117-121.

Library and Archival Exhibitions on the Web

admin

Library and Archival Exhibitions on the Web

Smithsonian Libraries, Library and Archival Exhibitions on the Web, <http://www.sil.si.edu/SILPublications/Online-Exhibitions> (17. VIII 2015).

Pregledni katalog bibliotečkih i arihvskih izložbi na Web-u je originalno ponikao još 1995. godine na američkom web sajtu Univerziteta biblioteka Hjustona sa količinom od oko 350 linkova. Sajt se redovno ažurira i danas uključuje preko sedam hiljada linkova ka onlajn izložbama kreiranim od strane biblioteka, arhiva i istorijskih udruženja širom sveta, kao i onlajn muzejske postavke sa značajnim fokusom na bibliotečki i arhivski materijal. Katalog je pretraživ prema nekoliko parametara u tri nivoa: jednostavna pretraga (naziv izložbe, institucija, tema), napredna pretraga (region, država, institucije i pregled prema naslovima) i najnovije dodate izložbe (u prethodnih mesec dana). Korisnici se na sajt mogu prijaviti i putem RSS tehnologije, koja značajno olakšava praćenje noviteta na većem broju sajtova (ankete pokazuju da u Srbiji veoma mali broj korisnika interneta koristi ovu mogućnost). Pokrivajući širok geografski, tematski i institucionalni krug, ovaj katalog može biti od velike koristi mnogima, a naročito zaposlenima u institucijama koji neizbežno moraju planirati i razmišljati o izlasku u virtuelni prostor i prezentovanju materijala putem novih tehnologija.

Slobodan Mandić, 17. avgust 2015.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2014, str. 117.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XIX”, u: Godišnjak za
društvеnu istoriju 1, 2014, Bеograd, 2015, str. 117-121.

Archivportal-D

admin

Archivportal-D

Archivportal-D,<https://www.archivportal-d.de> (18. IV 2015).

Nеmački arhivski portal zvanično jе puštеn u rad na Nеmačkoj arhivskoj konfеrеnciji, održanoj u Magdеburgu izmеđu 24. i 27. sеptеmbra 2014. godinе, sa nazivom Novi načini pristupa arhivima – korisnici, korišćеnjе i upotrеbljivost. Portal suštinski prеdstavlja programsku platformu koja korisnicima omogućava bеsplatnu i dеtaljnu prеtragu nеmačkih arhiva radi еfikasnijеg planiranja istraživanja i posеtе arhivima. U ogromnu bazu uvrštеno jе višе od pеt miliona jеdinica opisa iz oko 25 nеmačkih arhiva, a dodatno sе mogu prеglеdati osnovnе informacijе za još 400 institucija kojе posеduju arhivsku građu. Porеd dеtaljnog opisa svakog dokumеnta, u vеlikom broju slučajеva omogućеn jе i digitalni prikaz. Naprеdna prеtraga bazе možе sе obavljati putеm različitih kritеrijuma i vеoma lako dobiti dеtaljnе informacijе o značajnoj arhivskoj građi. Važno jе istaći i to da jе cеlokupan tеhnički procеs ubacivanja podataka u bazu izvršеn prеko Nеmačkе digitalnе bibliotеkе (Deutsche Digitale Bibliothek), uz mogućnost povеzivanja informacija o objеktima iz arhiva sa građom koja sе čuva u drugim institucijama kulturе, poput bibliotеka i muzеja.

Slobodan Mandić, 18. april 2015.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2013, str. 167.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XVIII”, u: Godišnjak za
društvеnu istoriju 3, 2013, Bеograd, 2015, str. 165-169.

Portal zu Bibliotheken, Archiven, Museen

admin

Portal zu Bibliotheken, Archiven, Museen (BAMPortal)

Portal zu Bibliotheken, Archiven, Museen (BAMPortal), <http://www.bam-portal.de> (28. III 2013).

Uviđajući prednosti zajedničkog nastupa kroz intersektornu saradnju i prezentaciju nacionalne kulturne baštine, mnogi muzeji, biblioteke i arhivi u svetu krenuli su putem kreiranja zajedničkih internet portala koji će na jednom mestu sabrati i učiniti dostupnim baze podataka i digitilizovane kolekcije različitih insitucija. Glavni razlog ovome treba tražiti u potrebama i navikama korisnika, kojima je manje bitno u kojoj instituciji se određeni izvori i eksponati čuvaju, već im je na prvom mestu kako da na što kraći i jednostavniji način dođu do željenih informacija. BAM je internet portal koji korisnicima pruža mogućnost istovremene pretrage digitalnih kataloga, pomoćnih sredstava i inventara nemačkih biblioteka, arhiva i muzeja. Rezultati pretraživanja su povezani sa originalnim katalozima gde korisnici mogu dobiti više informacija i digitalne dokumente ukoliko im je omogućen pristup. Elektronsku bazu BAM-a trenutno čine katalozi dve velike nemačke bibliotečke mreže, informativna sredstva Nemačkog saveznog arhiva i Državnog arhiva Baden-Virtemberg, inventari i baze podataka nekoliko desetina muzejskih i drugih kulturnih institucija koje se bave čuvanjem i zaštitom kulturnog nasleđa.

Slobodan Mandić, 28. mart 2013.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2012, str. 111-112.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XV”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2012, Bеograd, 2013, str. 109-113.

The Computer Gaming World Museum

admin

The Computer Gaming World Museum

The Computer Gaming World Museum,
<http://www.cgwmuseum.org> (18. I 2013).   

Kompjuterske igre predstavljaju sastavni deo savremenog procesa sveopšte informatizacije i umrežavanja, koji se širom sveta odvija ogromnom brzinom, menjajući poznatu stvarnost, društvenu, kao i fizičku, a istovremeno i naša viđenja obe te stvarnosti. Sajt Muzej Sveta kompjuterskih igara posvećen je zaštiti i prezentaciji svega što je u vezi sa prvim časopisom specijalno posvećenom kompjuterskim igrama. Glavna sekcija sajta je Galerija koja sadrži skeniranu kolekciju svih 268 brojeva časopisa, od prvog broja koji je izašao novembra 1981. godine, pa do poslednjeg broja iz novembra 2006. godine. Ova arhiva nudi mogućnost praćenja rađanja i ekspanzije industrije koja je danas bitno različita od onoga što je bila u svom početnom stadijumu razvoja. Takođe, sajt može biti i odlično polazište za istraživanje kompjuterskih igara sa istorijskom tematikom koje su za dvadeset i pet godina izlaženja časopisa svakako zastupljene u znatnoj meri. Ovde treba pomenuti i naš časopis Svet kompjutera koji je počeo da izlazi u Beogradu oktobra 1984. godine, kao posebno izdanje „Politikinog” časopisa Svet.

Slobodan Mandić, 18. januar 2013.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2012, str. 109.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XIV”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2012, Bеograd, 2012, str. 109-114.

BYZANTIUM – Society

admin

BYZANTIUM – Society for the Promotion of Byzantine Studies Online

BYZANTIUM – Society for the Promotion of Byzantine Studies Online, <www.byzantium.ac.uk> (19. I 2012).

Englesko Društvo za promociju vizantijskih studija (SPBS) je udruženje koja zastupa Ujedinjeno Kraljevstvo u Međunarodnom udruženju za vizantijske studije (AIEB). Društvo je osnovano 1983. godine sa namerom unapređivanja i proučavanja znanja o istoriji, kulturi, jeziku i književnosti Vizantijskog carstva i njegovog okruženja. Internet prezentacija Društva daje razne informacije vezane za njegovu delatnost: novosti, kalendar događaja, pokrivanje troškova za učestvovanje na simpozijumima, publikacije Društva i njegovih članova, studiranje istorije Vizantije na univerzitetima Ujedinjenog Kraljevstva, korisne linkove, mogućnost pristupanja Društvu. Na sajtu je nedavno otvorena i nova sekcija posvećena nastavnim izvorima koja će uključivati i „neformalne” i „privatne” prevode tekstova, ali je trenutno nedostupna jer je u toku njena rekonstrukcija. Takođe, treba istaći da će posetioci sajta pronaći informacije vezane za dešavanja u vizantologiji i van Velike Britanije, poput eseja Hirouki Hašikave (Hiroyuki Hashikawa) sa Kjoto univerziteta koji daje istorijski pregled vizantijskih studija u Japanu.

Slobodan Mandić, 19. januar 2012.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2011, str. 103.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XII. Istorija Vizantije”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2011, Bеograd, 2011, str. 101-106.

SUDigital – СУ Св.Климент Охридски

admin

SUDigital – Дигитална Библиотека СУ ‘Св.Климент Охридски’
*Wayback Machine (DEC 06 2022)

Софийски университет „Св. Климент Охридски“, SUDigital – Дигитална Библиотека СУ ‘Св.Климент Охридски’, <http://lib.sudigital.org/?ln=bg> (18. XII 2010).

Prezentacija Digitalne biblioteke Sofijskog univerziteta Sv. Kliment Ohridski (SUDigital) napravljena je pomoću besplatnog softvera Invenio, kreiranog na Institutu CERN, a namenjenog za stvaranje sopstvene digitalne biblioteke, ili skladištenje dokumenata na Web-u. Ovaj alat omogućava sve aspekte upravljanja digitalnim bibliotekama, od pohranjivanja dokumenata, do klasifikacije, indeksiranja i dostupnosti, a kompatibilan je i sa odgovarajućim stručnim standardima. Digitalna biblioteka je organizovana po kolekcijama u sledeće grupe: Epigrafika; Rukopisi; Arhivska Građa; Knjige; Periodika; Muzeji; Mape; Slike; Multimedija. Grupe su dodatno podeljene na posebne odeljke. Tako su u okviru Arhivske građe dokumenti klasifikovani u celine: Međunarodni terorizam u dokumentima Bugarske državne bezbednosti; Mladi i komunistički režim u Bugarskoj; NATO na Balkanu; Bugarska i Hladni rat; Bugarska i Bliski Istok. Osim arhivske građe, za sada se izdvajaju i kolekcija knjiga, karikatura, slika (fotografija) i kolekcija od preko dve stotine istorijskih karata. Iza svake grupe u zagradi je upisan broj koji označava koliko jedinica u okviru svakog odeljka je do sada ubačeno u bazu. Iako baza trenutno sadrži 766 dokumenata, a pojedini odeljci su (za sada) prazni, ono što je prezentovano zavređuje pažnju, kako sadržajem, tako i nivoima informacija, gde je za svaki dokument dat analitički opis, ključne reči (meta podaci), signatura, datum stvaranja i poslednje izmene elektronske kopije dokumenta. Treba napomenuti i da je u okviru prezentacije ponuđen ulazak u naučne baze podataka nekih zapadnih univerziteta, koje su uređene po istom principu (Harvard, Kembridž, Univerzitet u Teksasu i Univerzitet Istočni Mičigen).

Slobodan Mandić, 18. decembar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2010, str. 124-125.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) X”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2010, Bеograd, 2011, str. 123-127..

Western Civilization Webography

admin

Western Civilization Webography

Center for History and New Media, Western Civilization Webography, 16 December 2004,
<http://chnm.gmu.edu/webography/index.php> (26. IX 2009).

Uprkos činjenici da je istorijska nauka jedna od najzastupljenijih na mreži, korisnici u potrazi za kvalitetnim istoriografskim materijalom na Internetu suočavaju se sa nizom problema, na prvom mestu sa nepreglednim mnoštvom materijala koji nije lako i jednostavno probrati, tako da i rešavanje ovoga problema spada u neophodnu veštinu modernog istoričara. Pored naprednih mašina za pretraživanje i profesionalno orijentisanih predmetnih direktorijuma, prezentacije poput Vebografije zapadne civilizacije, umnogome pomažu u orijentaciji i snalaženju u okeanu informacija. Osnovnu strukturu sajta čini pretraživa baza prikaza Internet sajtova relevantnih za istoriju zapadne civilizacije. Svaki Web sajt je prikazan od strane jednog ili više studenata i ocenjen na osnovu nekoliko kriterijuma, kao što su urednost, vrednost i objektivnost. Takođe, svaki prikaz, kao dodatak, sadrži i kratak opis u nekoliko reči, uključujući sadržaj, kvalitete i slabosti određene prezentacije. Pretraživanje baze je omogućeno na osnovu nekoliko kombinovanih kriterijuma: ključne reči, teme i vremenskog perioda, geografskog područja i vrste izvora (tekst, slike, audio, video). Posetioci sajta mogu i sami da se registruju i svojim prikazima obogate kolekciju. Pokretanjem ovog projekta Centar za istoriju i nove medije dao je još jedan vredan prilog u svojoj misiji osposobljavanja i treniranja veština budućih generacija istoričara u suočavanju sa izazovima koje nameće savremena tehnološka civilizacija.

Slobodan Mandić, 26. septembar 2009.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2009, str. 107-108.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) VII”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2009, Bеograd, 2009, str. 107-111.

Апорт-Каталог

admin

Наука и образование > Науки > Исторические науки

Апорт-Каталог, Наука и образование > Науки > Исторические науки, <http://catalog.aport.ru/rus/themes.aspx?sort=p&id=144&r=615&n1=1> (09. XII 2008).

U okviru ruskog hibridnog pretraživača opšte namene Aport nalazi se i katalog indeksiranih stranica za istorijske nauke. U ovaj predmetni direktorijum uvršteno je nekoliko stotina linkova ka prezentacijama na ruskom jeziku koje je moguće pretraživati prema temama (arheologija, pomoćne istorijske nauke, istorijski periodi i teme, hronologije, naučne organizacije, periodika, udžbenici i metodički materijal i dr), alfabetskim redom, kao i pomoću mašine za pretraživanje. Ono što ovaj pretraživač izdvaja od mnogih drugih predmetnih kataloga i pretraživača je činjenica da je svaki sajt uvršten u katalog ocenjen u rangu od jedan do pet, klasifikovan u četiri kategorije (elitni, viši, profesionalni, amaterski), a uz svaki sajt dat je i indeks citiranosti. Takođe, uz naslov svakoga sajta dat je i kratak opis. Na taj način zainteresovani za pronalaženje informacija mogu već i pri letimičnom pregledu razvrstanih sajtova steći uvid o kakvoj vrsti prezentacije se radi i time dodatno uštedeti na vremenu u pretraživanju.

Slobodan Mandić, 9. decembar 2008.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1-3, 2008, str. 154.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) IV”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1–3, 2008, Bеograd, 2009, str. 149-158.