Digitalna istorija

web adresar, internet sajtovi i digitalni alati: istorija, istoriografija, arhivistika

Category: istorijske novine

Pretražive digitalizovane istorijske novine

admin

Pretražive digitalizovane istorijske novine

Univerzitetska biblioteka „Svetozar Marković”, Pretražive digitalizovane istorijske novine <http://www.unilib.rs/istorijske-novine> (5. XII 2018).

Inicijalno pokrenuta u okviru projekta Novine Europeane (Europeana Newspapers), digitalizovana kolekcija starih novina Univerzitetske biblioteke „Svetozar Marković”, sa nekoliko stotina hiljada novinskih tekstova predstavlja izuzetno vredan izvor za istraživanje brojnih tema. Većinom su predstavljene novine štampane u drugoj polovini XIX i u prvoj polovini XX veka, na srpskom jeziku i ćiriličnom pismu. Naročitu upotrebnu vrednost ove digitalne kolekcije, koja sadrži osamdeset novinskih naslova, predstavlja jednostavna mogućnost pretrage sadržaja zahvaljujući korišćenoj tehnologiji optičkog prepoznavanja znakova (OCR). Pri tome, budući da su znakovi unikodirani, pretragu je moguće vršiti i ćiriličnim i latiničnim pismom. Impozantna kolekcija novinskih članaka, u sadejstvu sa dobrim tehničkim rešenjima, uvrštava ovu lokaciju u neizbežni orijentir i dragocen izvornik za različita područja istorijskih istraživanja.

Slobodan Mandić, 5. decembar 2018.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2018, str. 91-92.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXVIII”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2018, Bеograd, 2018, str. 91-94.

Istarske novine online

admin

Istarske novine online (INO) – Prva istarska virtualna knjižnica

Sveučilište Jurja Dobrile u Puli, Sveučilišna knjižnica u Puli, Istarske novine online (INO) – Prva istarska virtualna knjižnica, 2007, <http://www.ino.com.hr> (18. I 2013).

Nastala kao rezultat projekta pokrenutog od strane Sveučilišne knjižnice u Puli 2005. godine, Prva istarska virtuelna biblioteka posetiocima sajta omogućava mrežni pristup digitalizovanoj kolekciji starih novina koje su izlazile u Istri u drugoj polovini XIX i u prvoj polovini XX veka. Pretraživa baza digitalne zbirke sadrži 35.250 stranica starih novina objavljenih u Istri na hrvatskom, italijanskom i nemačkom jeziku, a u planu je uključivanje i istarskih novina na slovenačkom jeziku. Odeljak Pregledavanje sadrži popis naslova novina, sa rasponom godina izlaženja (gde je za svaki pojedinačni naslov omogućen ulazak klikom i dobijanje više informacija o samom listu), uputstvo za korišćenje, i polja za unos gde je omogućena kombinacija pretrage podataka prema ključnoj reči, naslovu izdanja, godini i broju. Ova prezentacija je odličan primer kvalitetnog predstavljanja nacionalne kulturne baštine, uključujući i baštinu drugih naroda, a kolekcija će sadržajno sigurno biti interesantna i širem krugu korisnika (npr. informacije iz perioda jugoslovenske države, ili iz vremena Prvog svetskog rata). Pored izuzetno jednostavnog i svedenog menija za upotrebu digitalizovane kolekcije starih novina, treba pohvaliti i pregledno izložene informacije u rubrici O projektu, gde se posetioci sajta, između ostaloga, mogu informisati i o razlozima pokretanja projekta digitalizacije, ciljevima, kako je tekao sam tok postupka digitalizacije i predstavljanja na internetu, ili zašto su stare novine prethodno mikrofilmovane.

Slobodan Mandić, 18. januar 2013.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2012, str. 112-113.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XIV”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2012, Bеograd, 2012, str. 109-114.

German periodicals from Central and Eastern Europe

admin

Südost-Institut: German periodicals from Central and Eastern Europe. The virtual merger of dispersed stocks

DiFMOE: Digitales Forum Mittel- und Osteuropa

Südost-Institut: German periodicals from Central and Eastern Europe. The virtual merger of dispersed stocks <http://www.suedost-institut.de/en/projects/german-periodicals.htm> (16. XI 2011).

DiFMOE: Digitales Forum Mittel- und Osteuropa, Periodika, <http://www.difmoe.eu/archiv/periodika?content=Periodika> (16. XI 2011).

Projekat Nemačka periodika iz centralne i jugoistočne Evrope pokrenut je u saradnji Instituta za studije jugoistočne Evrope u Regensburgu i Digitalnog foruma za srednju i istočnu Evropu sa sedištem u Minhenu sa namerom da se digitalizuju značajnije i manje značajne novine i popularni kalendari koji su izlazili tokom XIX i početkom XX veka na nemačkom jeziku u jugoistočnoj Evropi. Osnovni cilj Projekta je da se digitalizovanom materijalu omogući slobodni pristup putem interneta, čime bi se olakšala i podsticala naučna istraživanja, ali i širi interes javnosti za istoriju i kulturu nemačke nacionalne manjine, kao i naroda koji su živeli u njihovom susedstvu u jugoistočnoj Evropi. Na Web sajtu Instituta u Regensburgu moguće je pronaći detaljnije informacije na engleskom i nemačkom jeziku o Projektu, kao i spisak do sada digitalizovanih novina i kalendara, dok je sam pristup digitalizovanom materijalu omogućen na sajtu Foruma u rubrici Periodika. Za očekivati je da će količina materijala u ovoj bazi vremenom rasti, kao i da će privući značajnu pažnju istoričara kao još jedna veoma korisna lokacija sa dostupnim izvornim materijalom do koga je po nekada veoma teško doći u bibliotekama i arhivima.

Slobodan Mandić, 16. novembar 2011.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2011, str. 119.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2011, Bеograd, 2011, str. 115-121.

Collections of the 1956 Digital Archive

admin

Collections of the 1956 Digital Archive

The Open Society Archives (OSA) at Central European University, Collections of the 1956 Digital Archive, <http://www.osaarchivum.org/digitalarchive/> (02. X 2009).

U okviru digitalnih kolekcija Arhiva otvorenog društva Centralnoevropskog univerziteta u Budimpešti nalazi se i zbirka posvećena događajima u Mađarskoj 1956. godine. Prezentacija sadrži različite vrste materijala: kolekciju intervjua sa izbeglicama iz Mađarske, specijalnu kolekciju novinskih članaka u četiri knjige, izveštaje američkih obaveštajnih službi otvorenih za javnost između 2001. i 2005. godine, preskliping iz štampe različitih zemalja, vesti i izveštaje osoblja Istraživačkog instituta Radia Slobodna Evropa, audiovizuelnu kolekciju od 69 filmova i delova filmskog materijala, dokumente iz Arhiva Huver instituta, tematski vodič kroz građu pripremljen od strane arhivista Arhiva otvorenog društva, odabrane onlajn kolekcije na drugim sajtovima. Prezentacija je urađena dvojezično, na mađarskom i engleskom jeziku. Bogatstvom sadržaja, dizajnom i tehničkim rešenjem, ovaj sajt predstavlja odličan primer tematski orijentisanog prezentovanja izvorne građe na Internetu.

Slobodan Mandić, 2. oktobar 2009.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2009, str. 110.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) VII”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2009, Bеograd, 2009, str. 107-111.

Victoria Research Web

admin

Victoria Research Web. Scholarly Resources for Victorian Research

Patrick Leary, Victoria Research Web. Scholarly Resources for Victorian Research, <http://victorianresearch.org/> (25. IX 2009).

Victoria Research Web je vodič za istraživanje izvora za britansku devetnaestovekovnu istoriju koji je sastavio Patrik Leri (Patrick Leary), osnivač i urednik diskusione liste posvećenoj ovoj temi, pokrenute još 1993. godine. Na početnoj stranici nalazi se sadržaj podeljen u pet tematskih celina: istraživački izvori (arhivi, štampani izvori, planiranje istraživačkog putovanja), časopisi, disukusije (grupe i blogovi), nastava i drugi viktorijanski izvori. Korišćenje vodiča je olakšano i mogućnošću napredne pretrage, prema zadatom terminu ili frazi, ali i u kombinaciji sa hronološkim okvirom kada je materijal postavljen, ili ažuriran na Internetu. Tematski vodiči poput ovoga, ne samo da pružaju neprocenjivu pomoć istraživačima u traganju za potrebnim materijalom na Web-u, nego predstavljaju i odličan primer na koji način stručnjaci specijalizovani za određene teme mogu sistematizovati svoja znanja u svrhu kvalitetnijeg pristupa naučnom istraživanju.

Slobodan Mandić, 25. septembar 2009.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2009, str. 86.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) VI. Devetnaesti vek”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2009, Bеograd, 2009, str. 85-89.

Deutsche Exilzeitschriften 1933-1945

admin

Exilpresse digital. Deutsche Exilzeitschriften 1933-1945

Deutsche Nationalbibliothek (Annette Siegenthaler), Exilpresse digital. Deutsche Exilzeitschriften 1933-1945, 29. VI 2006, <http://deposit.ddb.de/online/exil/exil.htm> (10. XII 2008).

Exilpresse digital. Deutsche Exilzeitschriften 1933-1945 jе digitalizovana kolеkcija Nеmačkе nacionalnе bibliotеkе koja sadrži nеmačku štampu u izgnanstvu iz pеrioda 1933-1945. godinе koja sе čuva u Frankfurtu na Majni i Lajpcigu. Kolеkcijom jе obuhvaćеno štampa iz cеlog svеta kojе jе izlazila na nеmačkom jеziku u naznačеnom hronološkom odsеčku. Osnovna namеra prеzеntacijе jе da sе prеdstavi široki spеktar takozvanе „štampе u еgzilu“. Zahvaljujući vеoma dobrom tеhničkom rеšеnju zbirku jе mogućе vеoma lako prеtraživati. Prozor jе podеljеn na dva dеla čiju vеličinu sam korisnik možе da prilagodi: sa lеvе stranе sе nalazi naprеdna mašina za prеtraživanjе gdе sе iz padajućеg mеnija bira jеdan od tridеsеt naslova u kolеkciji, godina izdanja, broj, strana, a mogućе jе izabrati i kako ćе biti prikazana stranica novina u dеsnom dеlu prozora prеma vеličini slikе, ili prеma formatu (GIF, PDF, TIFF). Formati prikazanih stranica korisniku omogućuju da ih lako snimi na hard disk računara i tako sačuva svaku kopiju. Kolеkcija sadrži 86.250 objеkata, ili 160 GB podataka. Kako svojom sadržinom, tako i tеhničkim rеšеnjеm, ova kolеkcija prеdstavlja odličan primеr prеzеntacijе istorijskih izvora na Intеrnеtu.

Slobodan Mandić, 8. decembar 2008.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1-3, 2008, str. 153.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) IV”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1–3, 2008, Bеograd, 2009, str. 149-158.

Nachrichtendienst für Historiker

admin

Nachrichtendienst für Historiker

Nachrichtendienst für Historiker, <http://www.nfhdata.de/premium/index.shtml> (08. XII 2008).

Informaciona služba za istoričare (Nachrichtendienst für Historiker) je lokacija gde se skladište novinski članci od istorijskog interesa i koja se svakodnevno ažurira. Autori sajta su nemački profesionalni novinari koji redovno pregledaju štampu i koji su prvenstveno fokusirani na materijal sa nemačkog govornog područja. Ovaj Internet servis pokrenut je 1995. godine i ranije su osim štampe na nemačkom jeziku bili zastupljeni i članci sa engleskog i francuskog govornog područja, a danas je osim nemačkog obuhvaćen još samo pregled štampe i na italijanskom jeziku. Na sajtu se mogu pronaći i informacije o dokumentarnim televizijskim emisijama, prikazi knjiga, DVD, CD-ROM-ova od interesa za istoričare, veliki broj linkova ka drugim prezentacijama, kao i baza podataka o literaturi za savremenu istoriju. Iako novinski članci kao sekundarni istorijski izvori ne moraju uvek biti pouzdani, oni često predstavljaju jedini izvor informacija o istraživanjima koja su u toku, ili koja još nisu objavljena, naročito za projekte od lokalnog značaja. Posebnu pogodnost predstavlja i mogućnost da se zainteresovani posetioci prijave na mejling listu i tim putem periodično, putem elektronske pošte dobijaju informacije koje bi ih mogle zanimati.

Slobodan Mandić, 8. decembar 2008.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1-3, 2008, str. 152.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) IV”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1–3, 2008, Bеograd, 2009, str. 149-158.

Digitalna Narodna biblioteka Srbije

admin

Digitalna Narodna biblioteka Srbije

Narodna biblioteka Srbije, Digitalna Narodna biblioteka Srbije, 2007
<http://digital.nbs.bg.ac.yu/scr/index.php> (30. X 2007).

Na prezentaciji Narodne biblioteke Srbije nalazi se i Digitalna biblioteka u kojoj je prezentovana digitalizovana građa iz kolekcija biblioteke. Digitalne kolekcije razvrstane su u nekoliko odeljaka: Ćirilski rukopisi, Stara i retka knjiga, Knjige, Novine i časopisi, Kartografska građa, Gravire i likovni materijal, Fotodokumenta, Plakati i dokumentacioni materijal, Muzikalije i fotodokumenti, Katalozi i bibliografije i Razno. Osim toga, materijal je moguće pretraživati i preko mašine za pretraživanje. U sekciji Novine i časopisi nalaze se i digitalne kopije svih brojeva dnevnog lista Politika od prvog broja od 12. jan. 1904, pa do poslednjeg predratnog, od 6. jan. 1941. godine. Usled još uvek veoma malog broja kvalitetno prezentovanih digitalnih kolekcija u srpskom sajber prostoru, digitalne zbirke Narodne biblioteke Srbije obavezno bi trebalo posetiti.

Slobodan Mandić, 30. septembar 2007.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1-3, 2006, str. 136-137.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar)”, u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1–3, 2006, Bеograd, 2007, str. 129-138.