Digitalna istorija

web adresar, internet sajtovi i digitalni alati: istorija, istoriografija, arhivistika

Category: digitalne kolekcije

Arhiva modernizma

admin

Arhiva modernizma – Digitalni repozitorijum arhitekture i urbanizma druge polovine 20. veka

Jelica Jovanović, Ljubica Slavković, Arhiva modernizma – Digitalni repozitorijum arhitekture i urbanizma druge polovine 20. veka, 2018, <https://www.arhivamodernizma.com/> (26. II 2019).

Projekat Arhiva modernizma predstavlja digitalni, onlajn repozitorijum građe o modernističkoj arhitekturi i urbanizmu Srbije i bivše Jugoslavije. Cilj projekta jeste da ovu građu učini dostupnijom istraživačima i široj javnosti i da promoviše i popularizuje stvaralaštvo u arhitekturi. Planirano je da se unutar ove prezentacije nađu digitalizovani crteži, fotografije, slajdovi i publikacije najznačajnijih stvaralaca modernističke arhitekture. Većina trenutno dostupnog materijala potiče iz ličnih arhiva arhitekata i njihovih porodica, a uključen je i materijal koji dolazi iz Zavoda za izgradnju Beograda. Digitalna arhiva modernizma je strukturirana u tri sekcije: arhiva autora, arhiva institucija i arhiva projekata. Arhiva autora trenutno sadrži biografije 11 arhitekata, koje su pojedinačno povezane sa odeljkom u kojem je trenutno pohranjeno 13 projekata. Pored projekata nekih od beogradskih građevinskih celina (stambeno naselje Nova Galenika, naselje Višnjička banja, novobeogradski blokovi, naselje Kijevo Kneževac), arhiva projekata sadrži i one koji su izvedeni u inostranstvu (Kuvajt, Angola), kao i arhivu memorijalnih kompleksa (Kadinjača).

Slobodan Mandić, 26. februar 2019.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2018, str. 123.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXX”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 3, 2018, Bеograd, 2019, str. 119-123.

Časopis „Istorija 20. veka“

admin

Časopis „Istorija 20. veka“

Institut za savremenu istoriju, Časopis „Istorija 20. veka“
<http://istorija20veka.rs/> (19. II 2019).

Od nedavno je javnosti dostupna i Internet prezentacija časopisa Istorija 20 veka, koji kao izdanje Instituta za savremenu istoriju u kontinuitetu izlazi od 1983. godine dva puta godišnje. U časopisu se objavljuju radovi iz savremene istorije Srbije, bivše Jugoslavije i Balkana u evropskom i globalnom kontekstu. Prezentacija sadrži arhivu svih do sada objavljenih brojeva, uz napomenu da su od broja 2011/1 članci dostupni kao pojedinačni PDF fajlovi, a stariji brojevi kao jedinstven PDF fajl. Pored toga, fajlovi prezentovanih brojeva stariji od 2004. godišta (2003/2 i stariji) dobijeni su skeniranjem papirnih primeraka, pri čemu nad njima nije izvršena obrada optičkog prepoznavanja teksta, tako da članke nije moguće pretraživati. Iako ne postoji ni pretraživa baza autora, članaka, tema, ili rubrika, digitalna kolekcija časopisa Istorija 20. veka, zajedno sa propratnim informacijama o časopisu (ciljevi i delokrug, etički principi, uputstvo za autore, redakcija) nesumnjivo predstavlja lokaciju od interesa za istraživače savremene istorije.

Slobodan Mandić, 19. februar 2019.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2018, str. 121.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXX”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 3, 2018, Bеograd, 2019, str. 119-123.

Ti Racconto la Storia

admin

Ti Racconto la Storia
*Wayback Machine (AUG 15 2020)

Il Sistema Archivistico Nazionale – SAN, Direzione Generale Archivi – DGA, Istituto Centrale per gli Archivi – ICAR,  Ti Racconto la Storia <http://www.tiraccontolastoria.san.beniculturali.it/> (18. II 2019).

Tematski portal Nacionalnog arhivskog sistema sa sedištem u Rimu predstavlja digitalnu biblioteku dokumenata i audiovizuelne građe, koji su pohranjeni u različitim institucijama i svedoče o određenim temama italijanske savremene istorije. U pitanju su intervjui sa neposrednim svedocima, radio zapisi i drugi audiovizuelni prilozi sakupljeni, kao fragmenti zajedničkog sećanja, u okviru tri kolekcije: Rat i otpor u Saviglianu, Senke moći: kabineti i zakonodavne kancelarije ministara, i Usmena istorija bivše psihijatrijske bolnice Santa Maria dela Pietadi Roma. Za dizajn, upravljanje i razvoj sajta nadležan je Centralni institut za arhive, koji deluje kao organizacija za studije, primenjeno istraživanje i upravljanje informacionim sistemima u okviru Generalne direkcije za arhive.

Slobodan Mandić, 18. februar 2019.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2018, str. 120-121.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXX”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 3, 2018, Bеograd, 2019, str. 119-123.

Российско-германский проект по оцифровке германских документов в архивах Росс. Федерации

admin

Российско-германский проект по оцифровке германских документов в архивах Российской Федерации

Маттиас Уль, Сергей Кудряшов, Евгений Бастрон, 2017, Российско-германский проект по оцифровке германских документов в архивах Российской Федерации <http://germandocsinrussia.org/> (26. II 2019).

Jedna od posledica savezničke pobede u Drugom svetskom ratu bila je i to što su se dokumenta nacističkog režima zatekla na teritoriji više zemalja, uključujući i Rusiju. Najveće zbirke takvih dokumenata na teritoriji Rusije čuvaju se u Federalnom arhivu Ruske Federacije (GARF, RGASPI i RGVA), kao i u Centralnom arhivu Ministarstva odbrane Ruske Federacije (CAMO). Projekat digitalizacije nemačkih dokumenata pohranjenih u ruskim arhivima pokrenut je 2011. godine na inicijativu predsedničke administracije Ruske federacije, a zajednički ga realizuje više institucija: Federalna arhivska agencija, Ministarstvo odbrane, Rusko istorijsko društvo, Nemački istorijski institut u Moskvi. Digitalizovana arhivska građa jednostavno je podeljena u tri sekcije: dokumenta Drugog svetskog rata, Prvog svetskog rata i građa specijalnih nemačkih službi (tim redosledom). Kvalitetna pretraga prezentovanog materijala je moguća zahvaljujući dobro strukturiranim metapodacima. U sekciji Ukazateli/ Verzeichnis moguće je vršiti detaljnu pretragu, a tu je vidljivo i koje vrste metapodataka su prisutne u zbirci, kao i broj dokumenata sa tim opisima. Dokumenta su zaštićena digitalnim tekstualnim žigom od neovlašćene upotrebe, što u pojedinim slučajevima može otežati čitanje teksta. Kompletan sadržaj prezentacije je dostupan na nemačkom i ruskom jeziku. 

Slobodan Mandić, 26. februar 2019.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2018, str. 119-120.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXX”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 3, 2018, Bеograd, 2019, str. 119-123.

Rock Scene magazine (1973-1982)

admin

Rock Scene magazine (1973-1982)

Ryan Richardson, Rock Scene magazine (1973-1982 <http://www.rockscenester.com> (12. XII 2018).

Slobodan pristup digitalnoj kolekciji američkog magazina Rok scena (1973-1982)  omogućen je zahvaljujući pregalaštvu Rajana Ričardsona, pasioniranog kolekcionara artefakata pank rok kulture 70-ih i 80-ih godina: muzičkih zapisa, flajera, fanzina i fotografija. Iako autor u propratnom tekstu duhovito ističe kako će dostupna kolekcija časopisa osim kolekcionarima i zaljubljenicima u popularnu kulturu nekima poslužiti i kao novo sredstvo prokrastinicije i smanjivanja radne produktivnosti (neobaveznim prelistavanjem kolekcije), ostaje neupitno da dostupna digitalna arhiva od sto pet brojeva Rok magazina nudi mogućnost za prikupljanje korisnih informacija za istraživanje fenomena popularne kulture. Takođe, od značaja mogu biti i podaci o proizvodima koji su se reklamirali u časopisu tada namenjenom prvenstveno mlađoj publici.

Slobodan Mandić, 12. decembar 2018.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2018, str. 168.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXIX”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2018, Bеograd, 2018, str. 163-168.

Mission Centenaire 14 -18

admin

Mission Centenaire 14 -18

Mission Centenaire 14 -18 <http://centenaire.org/fr>  (24. XII 2018).

Francuski portal posvеćеn stogodišnjici obеlеžavanja Prvog svеtskog rata nastao jе kao rеzultat dеlovanja radnе grupе imеnovanе od stranе francuskе vladе 2012. godinе. U radu ovog tеla učеstovalе su brojnе i najvažnijе francuskе kulturnе institucijе. Portal ima tri glavnе sеkcijе: prvu posvеćеnu komеmorativnim događajima u Francuskoj i drugdе; drugu fokusiranu na francuskе digitalnе kolеkcijе i tеmе u vеzi sa Prvim svеtskim ratom, uključujući rеdak i vrеdan arhivski matеrijal (Trésors des archives); trеću, koja jе u vеzi sa naučnim i obrazovnim aktivnostima. Posеban značaj sеkciji sa ditalnim arhivskim dokumеntima dajе građa porеklom iz privatnih kolеkcija. U okviru prеzеntacijе su razmеštеnе i brojnе vеzе ka drugim intеrnеt lokacijama. Iako inicijalno pokrеnut kao multilingvalan (francuski, еnglеski, nеmački jеzik), najvеći broj sadržaja na portalu jе dostupan samo na francuskom jеziku.

Slobodan Mandić, 24. decembar 2018.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2018, str. 167.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXIX”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2018, Bеograd, 2018, str. 163-168.

Zavod za proučavanje kulturnog razvitka, Časopis Kultura

admin

Zavod za proučavanje kulturnog razvitka, Časopis Kultura

Zavod za proučavanje kulturnog razvitka, Časopis Kultura <http://www.casopiskultura.rs> (23. XII 2018).

Časopis Kultura je pokrenut 1968. godine zaslugom Stevana Majstorovića, osnivača Zavoda za proučavanje kulturnog razvitka, sa namerom podsticanja integralnog, analitičkog i kritičkog tumačenja savremenih kulturnih fenomena. Za pola veka izlaženja, objavljeno je 160 brojeva, koji su odnedavno dostupni i u digitalnom obliku u okviru namenski kreirane internet prezentacije. Kolekcija kompleta časopisa je sastavljena od digitalnih kopija skeniranih starijih brojeva i novijih, već nastalih u elektronskoj formi. Zahvaljujući tehnologiji optičkog prepoznavanja znakova (OCR), kojom su stariji brojevi obrađeni, zbirka je pretraživa i unutar sadržaja tekstova.  Pored pregleda pojedinačnih naslova arhive u odeljku Brojevi, omogućena je i napredna pretraga kompletnog sadržaja u delu za naprednu pretragu, i to prema sledećim kriterijumima: autor teksta, naslov teksta, godina izdanja, broj, tema, ključne reči. Od pratećih sadržaja tu je još i kratak zapis o časopisu, aktuelne vesti, sadašnja i sve dosadašnje redakcije časopisa (sa članovima izdavačkog saveta), kao i uputstvo za predaju radova.

Slobodan Mandić, 23. decembar 2018.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2018, str. 166.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXIX”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2018, Bеograd, 2018, str. 163-168.

Institut za noviju istoriju Srbijе, Tokovi istorijе

admin

Institut za noviju istoriju Srbijе, Tokovi istorijе

Institut za noviju istoriju Srbije, Tokovi istorije <http://tokovi.istorije.rs>
(23. XII 2018).

Internet prezentacija Tokova Istorije, časopisa Instituta za noviju istoriju Srbije, u sklopu koje je omogućeno preuzimanje svih članaka objavljenih u ovom naučnom časopisu, počevši od prvog objavljenog broja iz 1967. godine. Arhiva časopisa je data pregledno u obrnutom hronoškom nizu, ali bez mogućnosti napredne pretrage. Uprkos tome, očitavanje stranica je veoma brzo, te stoga korisnici mogu lako vršiti pregled apstrakata i članaka datih u pdf formatu. Od pratećih sadržaja su dati istorijat časopisa, uputstvo za autore, a posebno je izdvojen najnoviji broj. Osim toga, treba pohvaliti redak primer detaljno i transparentno iskazane uređivačke politike i uslova korišćenja datog materijala („Ciljevi i delokrug”), te obaveza glavnog i odgovornog urednika i redakcije, obaveza autora i recenzenata, pitanja autorskih prava i plagijata („Etički principi”). Tokovi istorije izlaze u tri sveske godišnje, pri čemu treća sveska izlazi pretežno na engleskom jeziku. Od broja 2/2016. časopis Tokovi istorije se nalazi na ERIH PLUS listi.

Slobodan Mandić, 23. decembar 2018.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2018, str. 165.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXIX”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2018, Bеograd, 2018, str. 163-168.

Digitalizovani arhiv Bitefa

admin

Digitalizovani arhiv Bitefa

BITEF teatar, Univerzitetska biblioteka ,,Svetozar Marković”,
Digitalizovani arhiv Bitefa <http://digitalniarhivbitefa.unilib.rs/> (12. X 2018).

Beogradski internacionalni teatarski festival (BITEF) je osnovan 1967. godine na inicijativu beogradskog avangardnog pozorišta Ateljea 212, kao festival novih teatarskih tendencija. Za više od pola veka postojanja zasluženo je stekao visoku reputaciju u međunarodnim okvirima. Prezentacija kojom je javnosti predstavljen deo arhivske zaostavštine festivala puštena je u pogon septembra 2018. godine. Pored pratećih sekcija, u kojima su date informacije o projektu digitalizacije, o samom festivalu, zatim sećanje na osnivače – Miru Trailović i Jovana Ćirilova, kao i link ka zvaničnom sajtu Bitefa, glavni odeljak pod nazivom Arhiv sadrži podsekciju Plakati Bitefa, gde su u hronološkom nizu prikazani plakati, koji zapravo predstavljaju ulaz za dodatne sadržaje u okviru određene festivalske godine: uvodni tekst, foto galeriju, video snimke, biltene i katalog. Pored toga, u Arhivu je moguće preuzeti i dokument „Žiri 1967-2017”, pogledati tabelu nagrađenih predstava, a tu je i pdf dokument „Indeks predstava glavnih programa Bitefa”. Iako je prezentacija od nesumnjive koristi za brz pregled bogate istorije festivala, na nekim pojedinostima bi trebalo dodatno poraditi. Pre svega, trebalo bi popuniti prazne sekcije (foto galerije, bilteni). Pored toga, za dostupnost sadržaja na engleskom jeziku bi bolja solucija bila uobičajen odvojeni prikaz, umesto skrolovanja u donji deo pojedinačne stranice.

Slobodan Mandić, 12. decembar 2018.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2018, str. 94.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXVIII”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2018, Bеograd, 2018, str. 91-94

Czechoslovakia 68/08

admin

Czechoslovakia 68/08

Open Society Archives, Czechoslovakia 68/08
< http://cssr68.osaarchivum.org> (10. XII 2018).

Povodom obeležavanja pola veka od invazije država Varšavskog pakta na Čehoslovačku, Arhiv otvorenog društva pokrenuo je 20. avgusta 2018. godine sajt posvećen tom događaju. Blizu četiri hiljade članaka redakcije Slobodne Evrope objavljivano je na sajtu te kuće ,,u realnom vremenu”, onako kako su se vesti pojavljivale pre pedeset godina. Nakon 10. septembra 2018. objavljeni novinski izveštaji ostali su dostupni na sajtu, zajedno s propratnim sekcijama sajta, među kojima je galerija od 39 fotografija invazije sovjetskih i bugarskih snaga na Košice, u istočnoj Slovačkoj, kao i manja kolekcija originalnih dokumenata, poput letaka koje je lokalno stanovništvo namenilo okupacionim snagama, ili pak onih koje je sovjetska vojska delila čehoslovačkim građanima, kao i materijala štampanog u znak podrške koju su različite lokalne organizacije i grupe građana izražavale prema Dubčekovoj vladi.

Slobodan Mandić, 10. decembar 2018.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2018, str. 93.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXVIII”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2018, Bеograd, 2018, str. 91-94