Digitalna istorija

web adresar, internet sajtovi i digitalni alati: istorija, istoriografija, arhivistika

Category: digitalne kolekcije

Аfrican-American Sheet Music

admin

Аfrican-American Sheet Music

American Memory from the Library of Congress, Аfrican-American Sheet Music, 1850-1920, <http://memory.loc.gov/ammem/collections/sheetmusic/brown/> (28. IX 2009).

Digitalna kolekcija African-American Sheet Music, 1850-1920 na sajtu Američko sećanje Kongresne biblioteke sastoji se od 1305 komada afro-američkih muzičkih listova, datiranih od 1850. do 1920. godine i predstavlja samo deo kolekcije koja broji oko pola miliona jedinica. Vizuelne predstave umetnika, teme koje su okupirale autore pesama, reklamni dizajn, notni zapisi, samo su prvi, neposredni nivo saznanja koje nam pružaju jedninice pohranjene u bazi. Iza toga, korisnici će otkriti višestruko značenje ovake vrste građe, kao što su socijalni kontekst u kojem je umetnik stvarao, problemi rekonstrukcije, urbanizacije i migracija afro-amerikanaca posle Građanskog rata, i mnogo toga drugog, na prvi pogled „neuhvatljivog“. Kolekciju je moguće pregledati prema tri osnovna kriterijuma: naslovu pesme, temi i imenu autora, a u okviru svake grupe i abecednim redom. U većini slučajeva data je samo naslovna strana, a po negde i celokupni sadržaj sveske sa notnim zapisima. Slike je moguće pogledati u nekoliko različitih rezolucija, a svaka sadrži i detaljan bibliografski opis. Ova građa predstavlja odličan izvor za upoznavanje sa svakodnevnim brigama, preokupacijama i razonodom Amerikanaca u drugoj polovini XIX i u ranom XX veku.

Slobodan Mandić, 28. septembar 2009.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2009, str. 87.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) VI. Devetnaesti vek”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2009, Bеograd, 2009, str. 85-89.

Victoria Research Web

admin

Victoria Research Web. Scholarly Resources for Victorian Research

Patrick Leary, Victoria Research Web. Scholarly Resources for Victorian Research, <http://victorianresearch.org/> (25. IX 2009).

Victoria Research Web je vodič za istraživanje izvora za britansku devetnaestovekovnu istoriju koji je sastavio Patrik Leri (Patrick Leary), osnivač i urednik diskusione liste posvećenoj ovoj temi, pokrenute još 1993. godine. Na početnoj stranici nalazi se sadržaj podeljen u pet tematskih celina: istraživački izvori (arhivi, štampani izvori, planiranje istraživačkog putovanja), časopisi, disukusije (grupe i blogovi), nastava i drugi viktorijanski izvori. Korišćenje vodiča je olakšano i mogućnošću napredne pretrage, prema zadatom terminu ili frazi, ali i u kombinaciji sa hronološkim okvirom kada je materijal postavljen, ili ažuriran na Internetu. Tematski vodiči poput ovoga, ne samo da pružaju neprocenjivu pomoć istraživačima u traganju za potrebnim materijalom na Web-u, nego predstavljaju i odličan primer na koji način stručnjaci specijalizovani za određene teme mogu sistematizovati svoja znanja u svrhu kvalitetnijeg pristupa naučnom istraživanju.

Slobodan Mandić, 25. septembar 2009.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2009, str. 86.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) VI. Devetnaesti vek”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2009, Bеograd, 2009, str. 85-89.

Polar Bear Expedition Digital Collections

admin

Polar Bear Expedition Digital Collections

Bentley Historical Library, University of Michigan, Polar Bear Expedition Digital Collections, <http://polarbears.si.umich.edu/> (12. X 2009). 

Digitalna kolekcija Istorijske biblioteke Bentli Univerziteta Mičigen sadrži materijal posvećen američkoj vojnoj intervenciji u Rusiji na kraju Prvog svetskog rata. Navodno poslate u Rusiju da bi sprečile nemačko napredovanje i pomoć za ponovo otvaranje Istočnog fronta, američki vojnici su se borili protiv revolucionarnih Boljševika mesecima nakon što je primirje prekinulo borbe u Francuskoj. Posetiocima sajta posvećenom ovom istorijskom događaju, poznatijem pod imenom Ekspedicija polarni medved, pruža se mogućnost da svoju ekspediciju kroz digitalnu kolekciju započnu na nekoliko načina: čitanjem kratke istorije Ekspedicije; pretragom materijala o ličnostima, mestima ili vojnim jedinicama; pregledanjem fotografija, mapa ili dnevnika; alfabetskim pregledom Kolekcije, ili svih poznatih učesnika Ekspedicije, traženjem informacija koje se odnose na posebne geografske lokacije. Sav materijal je moguće pregledati i prema vrsti medija: fotografije i fotografski albumi, karikature, korespodencija, dnevnici, eseji, mape, portreti, razglednice, pesme, govori, transkripti, zvučni zapisi, itd. Osim izuzetno bogate kolekcije, ova prezentacija predstavlja i odličan primer kako organizovati i prezentovati istorijske izvore na Internetu uvažavajući dosadašnja iskustva i stručne arhivističke standarde.

Slobodan Mandić, 12. septembar 2009.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2009, str. 118.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) V”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2009, Bеograd, 2009, str. 111-117.

European Resistance Archive

admin

European Resistance Archive

European Resistance Archive, <http://www.resistance-archive.org> (24. IX 2009).

Arhiv otpora u Evropi za vreme Drugog svetskog rata je projekat koji za svoj primarni cilj ima spasavanje od zaborava individualnih svedočenja pojedinaca koji su učestvovali u otporu teroru, ponižavanju i očaju koje su fašizam i nacizam sejali širom starog kontinenta. Na Internet prezentaciji Arhiva dostupni su intervjui u video i tekstualnoj formi, a svako svedočenje je propraćeno biografijom ispitanika i malom galerijom dokumenata. Do nedavno, svedočenja i sećanja o temama poput ove bila su dostupna samo malom krugu ljudi koji su posećivali arhive i dokumentacione centre, a zahvaljujući primeni Interneta i novih tehnologija, sada se znatno povećeva potencionalni krug korisnika. Trenutno je šest država uključeno u projekat: Poljska, Slovenija, Austrija, Francuska, Italija i Nemačka, a namera je da se uključe i ostale evrposke zemlje. Sa tehničke strane, sajt je urađen besprekorno, uključujući interaktivnu mapu sa ucrtanim centrima otpora, koncentracionim logorima i mestima odakle su ispitanici, a svaki video intervju moguće je gledati i prema poglavljima koji su naslovljeni u sadržaju. Takođe, omogućena je i pretraga celog sajta, ili samo video materijala, a urađen je i rečnik pojmova, koji bi neupućenima trebalo da olakša korišćenje svedočanstava. Osim samog posla sakupljanja i prezentacije svedočenja, najveći značaj projekta ogleda se u činjenici da protagonisti i svedoci ratnih dešavanja iz Drugog svetskog rata svakodnevno nestaju i da ih za nekoliko godina uopšte neće biti.

Slobodan Mandić, 24. septembar 2009.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2009, str. 116.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) V”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2009, Bеograd, 2009, str. 111-117.

History Atlases / U.S.M.A. – West Point

admin

Department of History – U.S.M.A. – West Point, NY, Our Atlases

Department of History – U.S.M.A. – West Point, NY, Our Atlases, <http://www.dean.usma.edu/history/web03/atlases/AtlasesTableOfContents.html> (24. IX 2009).

Korisnici Interneta u potrazi za kvalitetnim istorijskim mapama i atlasima sigurno su se već suočili sa činjenicom da sadržaj onoga što nam Web nudi nije u proporciji sa veličinom „svetske mreže“, kako količinom, a još manje kvalitetom dostupnog materijala. Iz tog razloga, digitalna kartografska kolekcija Odeljenja za istoriju američke Vojne akademije u Vest Pointu, nesumnjivo predstavlja lokaciju od značaja za širi krug korisnika. Kolekcija se sastoji od devetnaest različitih atlasa razvrstanih hronološkim redom, od antičkog ratovanja do ratova i konflikata u istočnoj i zapadnoj hemisferi posle 1958. godine i rata u Iraku. Na početnoj strani svakog od atlasa nalazi se linkovani spisak mapa, hronološki, sa naslovom i oznakom da li je dokument dostupan i u PDF formatu. Osnovni prikaz svake mape je slika kvalitetne rezolucije u JPG ili GIF formatu. U atlasu Meksički rat (meksičko-američki rat 1846-1848) data je i kvalitetno urađena Power Point prezentacija. Pored solidnog kvaliteta većine mapa, posetioce sajta će obradovati i količina dostupnog kartografskog materijala: atlas Prvog svetskog rata sadrži preko pedeset, a atlasi Drugog svetskog rata (evropska i azijsko-pacifička pozornica) preko 130 karata. Svima koji se zanimaju za vojnu istoriju ova kolekcija istorijskih atlasa biće dobar oslonac i pomoćno sredstvo u proučavanju istorije ratovanja.

Slobodan Mandić, 24. septembar 2009.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2009, str. 115.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) V”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2009, Bеograd, 2009, str. 111-117.

German Propaganda Archive

admin

German Propaganda Archive

Randall Bytwerk, German Propaganda Archive, <http://www.calvin.edu/academic/cas/gpa/> (23. IX 2009).

Propaganda je skup posebnih tehnika komunikacije u cilju masovnog uticaja, ili sugestije, kroz manipulaciju simbolima i psihologijom mase i pojedinca. Sajt Arhiv nemačke propagande bazično je podeljen u dve sekcije: Nacistička propaganda i Istočnonemačka propaganda, sa tim da je iz prvog dela posebno izdvojen materijal iz perioda pre dolaska nacista na vlast u Nemačkoj. Na početnoj stranici nalaze se i linkovi ka rubrici Najčešće postavljana pitanja i ka blogu autora. Autor sajta, profesor Rendal Bajtverk (Randall Bytwerk), koji se već decenijama bavi proučavanjem nemačke propagande, osim same propagande uključio je i materijal koji je stvaran kao vodič za vođenje propagande. Samo letimičan pregled sajta posetiocu daje uvid u bogatsvo kolekcije: govori, eseji, propagandni planovi, plakati, pamfleti, ilustracije sa naslovnih strana, flajeri, umetničke slike, pesme, karikature, uniforme, samo su deo sadržaja prezentacije. Kod svakog izvora autor je naveo odakle je građa preuzeta, a nešto od tog materijala je u posedu samog autora. Sva tekstualna građa je prevedena sa nemačkog jezika, delom i iz Nemačkog saveznog arhiva (Bundesarchiv) u Berlinu. U rubrici linkovi nalazi se i bibliografija knjiga na engleskom jeziku o nacističkoj propagandi.

Slobodan Mandić, 23. septembar 2009.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2009, str. 111.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) V”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2009, Bеograd, 2009, str. 111-117.

Combined Arms Research Library

admin

Combined Arms Research Library, CARL’s Digital Library

Combined Arms Research Library, CARL’s Digital Library, <http://cgsc.leavenworth.army.mil/carl/contentdm/home.htm> (24. IX 2009).

Digitalna biblioteka američkog Centra za istraživanje vojne nauke (Combined Arms Research Library – CARL) većinom se sastoji od elektronskih kopija papirnih dokumenata u posedu biblioteke. Pored primarne izvorne građe, korisnicima su dostupne i doktorske disertacije, studentski radovi, kao i digitalna kolekcija stručnog časopisa Military Review od aprila 1974. do najnovijeg broja. Iako primarno podeljena na dvanaest sekcija, snalaženje u ovoj digitalnoj kolekciji je višestruko olakšano mogućnošću napredne pretrage: prema ključnim rečima, tačnoj frazi, nekoj od zadatih reči, isključivanjem pojedine reči. Zahvaljujući tome, veoma je lako uočiti da i istraživači koji se zanimaju za vojnu istoriju Srbije, Balkana i Jugoistočne Evrope u ovoj biblioteci mogu pronaći dokumenta i materijal značajan za područja njihovog istraživanja. Prilikom vršenja pretrage kolekcije, svaka stranica sadrži dvadeset rezultata sa ikonicom, naslovom, autorom i kratkim opisom svakog dokumenta posebno. Svi dostupni dokumenti su prezentovani u PDF formatu.

Slobodan Mandić, 24. septembar 2009.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2009, str. 111.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) V”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2009, Bеograd, 2009, str. 111-117.

”Emergence of Advertising in America”

admin

Duke University Libraries, ”Emergence of Advertising in America”

Duke University Libraries, ”Emergence of Advertising in America”, у: Duke Digital Collections, <http://library.duke.edu/digitalcollections/eaa/> (10. XII 2008).

Digitalna kolekcija Emergence of Advertising in America sadrži preko 9.000 slika koje ilustruju porast potrošačke kulture u Americi od 1850 do 1920. godine, naročito nakon Američkog građanskog rata i rađanja profesionalne reklamne industrije u Sjedinjenim državama. Slike su preuzete iz nekoliko kolekcija različitih institucija. Sav materijal na sajtu je podeljen u jedanaest  različitih kategorija, a svaku kategoriju je moguće dodatno pregledati prema kompaniji, temi i godini. Osim vodiča i mašine za pretraživanje, od pratećih informacija vredi izdvojiti hronologiju i bibliografiju. Treba napomenuti i da je svaka slika skenirana u visokoj rezoluciji tako da su dostupne kopije veoma visokog kvaliteta.

Slobodan Mandić, 10. decembar 2008.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1-3, 2008, str. 156.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) IV”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1–3, 2008, Bеograd, 2009, str. 149-158.

Deutsche Exilzeitschriften 1933-1945

admin

Exilpresse digital. Deutsche Exilzeitschriften 1933-1945

Deutsche Nationalbibliothek (Annette Siegenthaler), Exilpresse digital. Deutsche Exilzeitschriften 1933-1945, 29. VI 2006, <http://deposit.ddb.de/online/exil/exil.htm> (10. XII 2008).

Exilpresse digital. Deutsche Exilzeitschriften 1933-1945 jе digitalizovana kolеkcija Nеmačkе nacionalnе bibliotеkе koja sadrži nеmačku štampu u izgnanstvu iz pеrioda 1933-1945. godinе koja sе čuva u Frankfurtu na Majni i Lajpcigu. Kolеkcijom jе obuhvaćеno štampa iz cеlog svеta kojе jе izlazila na nеmačkom jеziku u naznačеnom hronološkom odsеčku. Osnovna namеra prеzеntacijе jе da sе prеdstavi široki spеktar takozvanе „štampе u еgzilu“. Zahvaljujući vеoma dobrom tеhničkom rеšеnju zbirku jе mogućе vеoma lako prеtraživati. Prozor jе podеljеn na dva dеla čiju vеličinu sam korisnik možе da prilagodi: sa lеvе stranе sе nalazi naprеdna mašina za prеtraživanjе gdе sе iz padajućеg mеnija bira jеdan od tridеsеt naslova u kolеkciji, godina izdanja, broj, strana, a mogućе jе izabrati i kako ćе biti prikazana stranica novina u dеsnom dеlu prozora prеma vеličini slikе, ili prеma formatu (GIF, PDF, TIFF). Formati prikazanih stranica korisniku omogućuju da ih lako snimi na hard disk računara i tako sačuva svaku kopiju. Kolеkcija sadrži 86.250 objеkata, ili 160 GB podataka. Kako svojom sadržinom, tako i tеhničkim rеšеnjеm, ova kolеkcija prеdstavlja odličan primеr prеzеntacijе istorijskih izvora na Intеrnеtu.

Slobodan Mandić, 8. decembar 2008.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1-3, 2008, str. 153.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) IV”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1–3, 2008, Bеograd, 2009, str. 149-158.

Nachrichtendienst für Historiker

admin

Nachrichtendienst für Historiker

Nachrichtendienst für Historiker, <http://www.nfhdata.de/premium/index.shtml> (08. XII 2008).

Informaciona služba za istoričare (Nachrichtendienst für Historiker) je lokacija gde se skladište novinski članci od istorijskog interesa i koja se svakodnevno ažurira. Autori sajta su nemački profesionalni novinari koji redovno pregledaju štampu i koji su prvenstveno fokusirani na materijal sa nemačkog govornog područja. Ovaj Internet servis pokrenut je 1995. godine i ranije su osim štampe na nemačkom jeziku bili zastupljeni i članci sa engleskog i francuskog govornog područja, a danas je osim nemačkog obuhvaćen još samo pregled štampe i na italijanskom jeziku. Na sajtu se mogu pronaći i informacije o dokumentarnim televizijskim emisijama, prikazi knjiga, DVD, CD-ROM-ova od interesa za istoričare, veliki broj linkova ka drugim prezentacijama, kao i baza podataka o literaturi za savremenu istoriju. Iako novinski članci kao sekundarni istorijski izvori ne moraju uvek biti pouzdani, oni često predstavljaju jedini izvor informacija o istraživanjima koja su u toku, ili koja još nisu objavljena, naročito za projekte od lokalnog značaja. Posebnu pogodnost predstavlja i mogućnost da se zainteresovani posetioci prijave na mejling listu i tim putem periodično, putem elektronske pošte dobijaju informacije koje bi ih mogle zanimati.

Slobodan Mandić, 8. decembar 2008.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1-3, 2008, str. 152.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) IV”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1–3, 2008, Bеograd, 2009, str. 149-158.