Digitalna istorija

web adresar, internet sajtovi i digitalni alati: istorija, istoriografija, arhivistika

Category: UK

Doing History in Public

admin

Doing History in Public

Doing History in Public <https://doinghistoryinpublic.org> (17. III 2021).

Blog posvećen promovisanju istorije i istorijske nauke zajednički su pokrenuli januara 2014. godine diplomirani istoričari, većinom sa Univerziteta Kembridž u Engleskoj. Osim namere da obuhvate različite istorijske periode, regione i teme, prvobitni motiv i inspiraciju za pokretanje bloga autori su iskazali u rešenosti da istraže šire značenje javnog delovanja istoričara korišćenjem društvenih mreža, stvaranjem onlajn arene za objavljivanje komentara, intervjua, eseja, i drugih kreativnih sadržaja. Takođe, proklamovana je mogućnost za sticanje veština i znanja u onlajn publikovanju i korišćenju društvenih mreža kao sredstva za istraživanje, širenje znanja i javni angažman. Prezentacija zapravo predstavlja neku vrstu elektronskog istorijskog časopisa gde su redovno objavljivani prilozi raspoređeni u nekoliko kategorija (istraživanja, istorija i aktuelnosti, prikazi knjiga, metodologija, digitalna istorija, poziv za predaju radova). Glavni deo početne strane sajta sadrži najnovije objave, a na desnoj strani su smešteni Vordpres dodaci za praćanje sadržaja putem rss čitača, imejl adrese i društvenih mreža, kao i hronološki arhivirani sadržaj i oblak oznaka (Cloud Tag). Pored izuzetne sadržajne vrednosti, ova prezentacija ima i značaj dobrog primera o mogućnostima koje se pružaju istoričarima u svrhu veće vidljivosti u javnom prostoru.

Slobodan Mandić, 17. mart 2021.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2020, str. 130-131.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXXVI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2020, Bеograd, 2021, str. 129-133.

Historic England – Championing England’s heritage

admin

Historic England – Championing England’s heritage

Historic England – Championing England’s heritage <https://historicengland.org.uk> (16. III 2021).

Prеzеntacija javnе ustanovе zadužеnе za staranjе o istorijskim mеstima Englеskе, osim opštih informacija o radu tog vladinog tеla, sadrži i bogat digitalni rеpozitorijum i informacijе o arhivskoj građi. Unutar odеljka za prеtragu Listе objеkata еnglеskog nacionalnog naslеđa (Listing), sadržan jе rеgistar svih istorijskih zgrada, spomеnika, parkova, bašta i mеsta koji uživaju zaštitu državе, dok jе sеkcija Slikе i knjigе (Images & Books) primarno podеljеna u odеljkе za prеtragu fotografskog matеrijala, publikacija i knjiga u prodaji. Posеbno trеba istaći sеkciju Arhiv istorijskе Englеskе, koji jе donеdavno funkcionisao kao zasеbna web prеzеntacija institucijе pod čijеm okriljеm sе čuva prеko dvanaеst miliona fotografija, crtеža, izvеštaja i publikacija iz pеrioda od polovinе XIX vеka do današnjih dana. Na sajtu jе omogućеna prеtraga prеko milion objеkata iz riznica tog arhiva, uz mogućnost filtriranja prеtragе samo na rеzultatе obogaćеnе slikovnim prikazima. Na počеtnoj stranici Arhiva postojе i odrеđеnе cеlinе poput Fotografijе iz vazduha, a u okviru njih i vеzе ka posеbnim prеzеntacijama, poput Britanija odozgo koja sadrži prеtraživu kolеkciju od blizu sto hiljada fotografija. Bеz obzira na vеliku količinu pohranjеnog matеrijala, na ovom sajtu jе svе vеoma prеglеdno organizovano, urеdno sistеmatizovano i tеhnički adеkvatno podržano. Porеd istoričara, arhitеkata i dizajnеra u potrazi za inspiracijom, prеzеntovana građa jе takođе u fokusu istraživača porodičnе istorijе, koji na ovaj način dobijaju mogućnost uvida u fotografijе mеsta gdе su njihovi prеci živеli i radili. Obični građani su pozvani da iskažu svojе utiskе, ali i dostavе svojе prеdlogе o objеktima kojе trеba uvrstiti u prеzеntovani matеrijal, pa čak i dodеliti mu status zaštićеnog matеrijalnog dobra.

Slobodan Mandić, 16. mart 2021.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2020, str. 129-130.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXXVI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2020, Bеograd, 2021, str. 129-133.

The Proceedings of the Old Bailey, 1674-1913

admin

The Proceedings of the Old Bailey: London’s Central Criminal Court, 1674-1913

The University of Sheffield, Digital Humanities Institute, The Proceedings of the Old Bailey: London’s Central Criminal Court, 1674-1913, 2003 – 2018 <https://www.oldbaileyonline.org> (20. V 2020).

U potpunosti pretraživa digitalna kolekcija sačuvanih zapisnika sa suđenja održanih pred londonskim Centralnim krivičnim sudom od 1674. do 1913. godine, prema rečima samih autora projekta, predstavlja najveći korpus ikada objavljenih pisanih izvora o životima običnih ljudi. Baza sadrži materijal za blizu 200.000 suđenja i biografske crte za oko 2.500 muškaraca i žena pogubljenih u zloglasnom Tajburnu. Kao dodatak tekstualnom materijalu, pretraživom prema ključnim rečima i kroz napredne opcije pretrage, omogućen je pristup i digitalnim kopijama 190.000 originalnih zapisnika, biografskom materijalu i poslednjim rečima pogubljenih. Autori sajta su ponudili i savete o metodama pretraživanja ovog resursa, informacije o istorijskoj i pravnoj pozadini suda u Old Bejliju, mnoštvo istorijskih činjenica, mapa i ilustrativnog materijala za istoriju Londona, statističke preglede, rečnik manje poznatih pravnih i istorijskih termina i još niz drugih korisnih podataka. Obiman sadržaj sajta je vrunski organizovan, vizuelno i tehnički dizajniran i kao takav je ovenčan i nizom značajnih nagrada i priznanja.

Slobodan Mandić, 20. maj 2020.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2019, str. 114-115.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXXIII”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 3, 2019, Bеograd, 2020, str. 111-116

HISTORY OF PRISONS — A Selected Bibliography

admin

HISTORY OF PRISONS — A Selected Bibliography

Falk Bretschneider, HISTORY OF PRISONS — A Selected Bibliography, 2012, <http://www.falk-bretschneider.eu/biblio/biblio-index.htm> (15. V 2020).

Proučavanje istorije zatvorskih ustanova, kao i drugih oblika zatočeništva privlači pažnju velikog broja istraživača tokom prethodnih decenija. Prezentacija istoričara Falka Bretšnajdera (Falk Bretschneider), vanrednog profesora na pariskoj Visokoj školi društvenih nauka i stručnjaka za istoriju praksi kažnjavanja i pravnih mehanizama, kao i za društvenu istoriju zatočeništva, sadrži bibliografiju koja predstavlja vodič za ono što je pisano na tu temu. Data kolekcija bibliografskih jedinica međutim ne pretenduje da bude sveobuhvatna, jer su prema rečima autora obuhvaćeni samo radovi pisani na engleskom, francuskom, nemačkom, italijanskom i španskom jeziku. Takođe je ograničena na radove koji se bave civilnim zatočeništvom i stoga ne referiše na studije o ratnom zarobljeništvu i vidovima lišavanja slobode na bazi političkog i rasnog progona (političko zatočeništvo, koncentracioni logori, izbeglički kampovi i sl). Sabrani materijal je razvrstan u nekoliko odeljaka: Izvori (izvori i bibliografije, muzeji), Opšte studije (uvodna dela, pregledi, teorija), Područja (Evropa, Severna Amerika, druga poručja), Posebne teme (arhitektura, religija, rad, studije roda, nadzor nad omladinom, osoblje, zatvorski život, reintegracija, ljudska prava), Srodne teme (drugi vidovi kažnjavanja, siromaštvo/margina, bolnice/psihijatrija/medicinsko pravo, policija, kriminologija, zatvor i film, zatvor i literatura). Pojedine odeljke autor je obogatio dodatnim linkovima, poput prezentacija odabranih muzejskih institucija, ili snimaka na Jutjubu, unutar sekcije o zatvoru i filmu, gde je na primer dat link ka snimku čuvenog nastupa Džonija Keša u kalifornijskom zatvoru San Kventin 1969. godine

Slobodan Mandić, 15. maj 2020.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2019, str. 113-114.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXXIII”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 3, 2019, Bеograd, 2020, str. 111-116

The British Army in the Great War of 1914-1918

admin

The Long, Long, Trail. The British Army in the Great War of 1914-1918

Chtis Baker, The Long, Long, Trail. The British Army in the Great War of 1914-1918
<http://www.longlongtrail.co.uk/> (27. XII 2017).

Sajt britanskog istoričara Krisa Bejkera posvećen ulozi britanske vojske u Prvom svetskom ratu, za razliku od mnogih sajtova pokrenutih povodom obeležavanja stogodišnjice Prvog svetskog rata, u svom prvobitnom obliku je nastao još 1996. godine kao rezultat višegodišnjeg interesovanja i istraživanja od strane autora. Prezentacija sadrži zaista impresivanu količinu materijala i informacija o vojnicima, jedinicama, bitkama, ratištima, vojničkom životu. Pored toga, sajt sadrži i recenzije objavljenih knjiga, forum, listu blogova, a zainteresovani posetioci mogu kontaktirati autora u potrazi za informacijama o precima koji su učestvovali u Prvom svetskom ratu.

Slobodan Mandić, 27. decembar 2017.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2017, str. 141-142.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXVI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2017, Bеograd, 2018, str. 139-142.

Football and the First World War

admin

Football and the First World War

Iain McMullen, Football and the First World War <http://www.footballandthefirstworldwar.org> (27. XII 2017).

Prezentacija neprofitnog istraživačkog projekta posvećenog fudbalu i Prvom svetskom ratu u Velikoj Britaniji posetiocima pruža obilje zanimljivog sadržaja zasnovanog na širokom istraživanju arhivske građe, literature, onlajn baza podataka, internet sajtova i foruma. Prvi odeljak sajta Klub po klub daje pojedinačne informacije o svakom fudbalskom timu iz Engleske, Škotske i Velsa, i to: o sastavima timova (sa podacima o nacionalnosti, poziciji u timu, broju odigranih utakmica i datih golova), o rezultatima mečeva, a tu su i podaci o igračima tima učesnicima rata. Sledeći odeljak daje abecedni spisak imena fudbalera ubijenih u ratnom sukobu sa podacima o klubu, datumu smrti, vojnoj jedinici, grobnom mestu. Sekcija Kolekcije sadrži interaktivnu mapu (sa podacima o grobljima, meorijalima i drugim geo-tačkama od interesa), zatim članke o pjedinim temama i ličnostima, bogatu kolekciju fotografija, filmova i plakata. Poslednja sekcija u meniju je Enciklopedija Prvog svetskog rata sa odrednicama o ratnim poprištima, britanskim vojnim odlikovanjima, uniformama, ratnoj opremi i naoružanju. Detaljan spisak korišćenih izvora, literature i osoba kojima se autor zahvaljuje se mogu pronaći na stranici u odeljku koji daje više informacija o sajtu, zajedno sa podacima o autorskim pravima, preporučenim linkovima, kao i o izložbi Veća igra: fudbal i Prvi svetski rat, priređenoj od strane Nacionalnog muzeja fudbala.

Slobodan Mandić, 27. decembar 2017.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2017, str. 140-141.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXVI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2017, Bеograd, 2018, str. 139-142.

UK Web Archive

admin

UK Web Archive

The British Library, UK Web Archive <https://www.webarchive.org.uk/ukwa/> (3. I 2018).

Nastao kao odgovor na izazov preteće opasnosti od nastanka „digitalne crne rupe”, Web arhiv Ujedinjenog kraljevstva pokrenut je sa misijom arhiviranja, tj. čuvanja i omogućivanja sadašnjeg i budućeg korišćenja miliona web stranica od kojih se mnoge tokom vremena menjaju i nestaju. Sa obzirom na to da se web stranice iznova posećuju i snimaju u redovnim intervalima, korisnici mogu da prate i nastale promene i razvoj unutar pojedinih sajtova. Proces arhiviranja je krenuo 2004. godine, a od aprila 2013. Britanska biblioteka je započela proces arhiviranja celokupnog web domena Ujedinjenog Kraljevstva. Do kraja 2017. godine je arhivirano preko 15.000 web sajtova, ili delova sajtova, u količini od 28 terabajta podataka. U svrhu lakšeg snalaženja i korišćenja arhiviranog materijala, pored brze i napredne pretrage, korisnicima je na raspolaganju i mogućnost pregleda specijalnih kolekcija i tematskih grupa sajtova, organizovanih od strane bibliotekara, kuratora i drugih stručnjaka za određene oblasti. Na primer, sa tematskom odrednicom Istorija do sada je arhivirano 992 sajta. Celokupni poduhvat UK web arhiva je rukovođen od strane Britanske biblioteke, a u saradnji sa Nacionalnom bibliotekom Velsa i Nacionalnom bibliotekom Škotske, dok su u ranijem periodu u projekat bili uključeni Nacionalni arhiv i druge institucije.

Slobodan Mandić, 3. januar 2018.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2017, str. 140.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXVI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2017, Bеograd, 2018, str. 139-142.

Collage – The London Picture Archive

admin

Collage – The London Picture Archive

London Metropolitan Archives, Collage – The London Picture Archive   <https://collage.cityoflondon.gov.uk/> (29. XII 2017).

Londonski metropoliten arhiv, istraživački centar specijalizovan za istoriju Londona, omogućio je korisnicima javni pristup za oko 250.000 slika (fotografija, printova, crteža, gravira, mapa) iz svoje bogate kolekcije, a za koju se procenjuje da ukupno sadrži dva miliona jedinica takve vrste građe. Osim građe Metropoliten arhiva, kolekcija sadrži i oko 6000 slika, akvarela, crteža i skulptura iz kolekcije Gildhol umetničke galerije. Najstarije ilustracije potiču iz sredine XV veka, a uvrštene su i fotografije iz novijeg vremena. Prostorino su pokriveni svi delovi Londona, kao i susedni okruzi. Izuzetnu kolekciju moguće je pretraživati sistemom napredne pretrage prema raznim parametrima: ključnim rečima, frazama i brojevima; pojedinačnim kolekcijama; hronološkim rasponom; tematskim odrednicama (ljudi, mesta, istorijski događaji); imenu autora/izdavaču; formatu; kataloškim oznakama. Autori sajta su dodatno organizovali materijal u okviru pojedinačnih galerija (37) i kolekcija (58), a posebno treba istaći odeljak sa interaktivnom mapom Londona gde su fotografije i crteži razvrstani u okviru markera sa brojevima koji označavaju količinu slika na određenoj lokaciji.

Slobodan Mandić, 29. decembar 2017.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2017, str. 139.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXVI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2017, Bеograd, 2018, str. 139-142.

Churchill Archive

admin

Churchill Archive

Bloomsbury Publishing Plc, Churchill Archive, <http://www.churchillarchive.com> (5. XII 2015).

Obimna arhiva Vinstona Čerčila, koja broji blizu osamsto hiljada stranica originalnih dokumenata, nastalih između 1874. i 1965. godine, od 2012. godine  dostupna je u digitalnom obliku. Osim bogate i raznovrsne arhivske građe koja se originalno čuva u Čerčilovom arhivskom centru u Kembridžu od osnivanja 1973. godine, čije korišćenje je olakšano filterima rezultata pretrage prema temama, mestima, periodu i ličnostima, na sajtu se takođe nalaze i dodatni sadržaji u posebnim sekcijama poput materijala za univerzitetsku i školsku nastavu, tematskih izložbi dokumenata (Čerilov Prvi svetski rat, Čerčil i žene, Vinston Čerčil i javni govor), specijalizovanih vodiča kroz građu za studente i istraživače, linkova ka drugim lokacijama (članci iz savremene štampe, audi klipovi), video uputstva za korišćenje ovog internet arhiva. Urađen prema najvišim informatičkim, arhivističkim i bibliotečkim standardima, onlajn arhiv Vinstona Čerčila omogućava da hiljade pisama, govora, telegrama, rukopisa, vladinih transkripata i drugih izvora prvog reda, vezanih za ovu značajnu istorijsku ličnost, budu dostupni korisnicima širom sveta. Sajt ima i komercijalnu komponentu, budući da je pun pristup omogućen samo registrovanim korisnicima, uz besplatan probni period pristupa, a takođe i na osnovu sporazuma sa bibliotekama i akademskim organizacijama.

Slobodan Mandić, 5. decembar 2015.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2015, str. 119-120.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XX”, u: Godišnjak za
društvеnu istoriju 1, 2015, Bеograd, 2015, str. 117-121.

Museums, Libraries and Archives Council – Cornucopia

admin

Museums, Libraries and Archives Council, Cornucopia
*Wayback Machine (APR 08 2013)

Museums, Libraries and Archives Council, Cornucopia <http://www.cornucopia.org.uk> (28. III 2013).

Vlade mnogih država odlučile se da koordiniraju bližu saradnju biblioteka, arhiva i muzeja formiranjem stalnih državnih tela koja će se starati o tome. Britanski Savet za muzeje, biblioteke i arhive (MLA) je formiran 2000. godine u svrhu iskorištavanja i unapređivanja saradnje između ovih ustanova, a njegova funkcija je savatedavnog karaktera u odnosu na vladu radi određivanja i sproveđenja politike i prioriteta u ovom sektoru. Kao jedan od rezultata rada Saveta nastao je i internet portal Kornukopia (Cornucopia) koji predstavlja onlajn pretraživu bazu podataka o informacijama za preko 6.000 kolekcija iz blizu 2.000 britanskih muzeja galerija, arhiva i biblioteka. Kornukopiu je moguće pretraživati na tri načina: kroz kategorije (vreme, mesto, ljudi, predmet, kultura), unošenjem pojma za pretragu i pomoću napredne opcije koja omogućava pronalaženje kolekcija u blizini korisnika.

Slobodan Mandić, 28. mart 2013.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2012, str. 112.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XV”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2012, Bеograd, 2013, str. 109-113.