Digitalna istorija

web adresar, internet sajtovi i digitalni alati: istorija, istoriografija, arhivistika

Category: _Period

Byzantine Studies On The Internet

admin

Byzantium: Byzantine Studies On The Internet

Paul Halsall (ed), “Byzantium: Byzantine Studies On The Internet”, InternetHistory Sourcebooks, <http://www.fordham.edu/halsall/byzantium> (19. I 2012).

Uzevši u obzir da sajt Internet History Sourcebooks predstavlja jedan od najznačajnijih i najstarijih web projekata posvećenih istorijskim izvorima na internetu i da je nastao kao rezultat interesovanja vizantologa Pola Halsala za nove tehnologije i njihovu primenu i istorijskoj nauci, ne čudi da i odeljak posvećen vizantijskim studijama predstavlja nezaobilazno čvorište za svakoga ko se krstareći mrežom svih mreža zaputio u potragu za hiljadugodišnjom istorijom Vizantije i njenom izučavanju. Pored najznačajnije sekcije koja sadrži hronološki i tematski složene onlajn istorijske izvore, tj. linkove ka njima širom svetske mreže, zainteresovani će i u drugim odeljcima pronaći obilje neiscrpnih putokaza ka relevantnim sadržajima poput: bibliografija, galerija slika, hronologija, lista vladara, korisnih softverskih alatki (npr. Skyglobe – program za pozicioniranje zvezda na nebu u prošlosti po raznim kalendarima) i drugo. Jedini nedostatak sajta može predstavljati upravo ono što ga preporučuje kao sajt broj jedan kada je reč o istoriji Vizantije i vizantijskim studijama, a to je tendencija da se ovde sistematizuju linkovi gotovo ka svakoj drugoj relevantnoj lokaciji na internetu o ovoj temi, pa se usled karakteristike weba da se svakodnevno pojavljuju nove, ali i gase postojeće adrese, mora desiti da neki linkovi ostanu „mrtvi”, ili da se pojava novog kvalitetnog sadržaja ne registruje i uvrsti u postojeću sistematizaciju. Ovaj problem rešava se ažuriranjem postojećeg stanja te je stoga svakom posetiocu korisna informacija o vremenu poslednje izmene.

Slobodan Mandić, 19. januar 2012.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2011, str. 101.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XII. Istorija Vizantije”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2011, Bеograd, 2011, str. 101-106..

DIACRONIE. Studi di Storia Contemporanea

admin

DIACRONIE. Studi di Storia Contemporanea

DIACRONIE. Studi di Storia Contemporanea, <http://www.studistorici.com/> (15. XI 2011).

Italijansko udruženje za izučavanje savremene istorije Diacronie osnovano je u Bolonji 2008. godine u nameri da omogući slobodan i otvoren pristup različitim vrstama materijala u digitalnom obliku pomoću kojih će podupirati i promovisati naučna istraživanja. Istovremeno, na sajtu se redovno objavljuju informacije o raznim događanjima, publikacijama i onlajn resursima iz oblasti istoriografije. Početkom 2010. godine pokrenut je i elektronski časopis Diacronie, koji izlazi kvartalno, sa prvenstvenim ciljem da stimuliše diskusiju i saradnju među naučnicima, posebno mlađim, kao i interakciju među različitim naučnim oblastima, metodama istraživanja i analizama istorijskih izvora. Osim toga, u obradi pojedinih tema, kako u interpretaciji istoriografskih rezultata, tako i u radu na istorijskim izvorima, urednici i autori podržavaju i istraživanje stvarnosti koja nas okružuje. Ovaj projekat zapravo kao svoje izvorište ima uverenje da su nove tehnologije i razvoj interneta rezultirali bitnim promenama u studijama humanističkih nauka, kako u smislu produkcije radova, tako i u značajnom širenju područja istraživanja. Uočeno je i da ove inovacije, iako uveliko priznate u naučnoj zajednici, ipak ne dobijaju puni legitimitet i primenu u okviru akademskih krugova i istraživačkih institucija. Iz tog razloga kao jednu od svojih ideja oni ističu i potrebu za istraživanjem potencijala koji se odnose na koncept Web-a i „širenja socijalizacije”, među samim naučnicima i istraživačima, ali i među različitim vrstama auditorijuma. Ovakve tendencije interaktivnosti mogu značajno poboljšati kritičnu funkciju znanja proizvedenog u istoriografskim okvirima koja se mora zasnivati na slobodi pristupa sadržajima i slobodnoj diskusiji.

Slobodan Mandić, 15. novembar 2011.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2011, str. 118.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2011, Bеograd, 2011, str. 115-121.

Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898 – 1991

admin

Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898 – 1991

Справочник по истории Коммунистической партии и Советского
Союза 1898 – 1991, <http://www.knowbysight.info>  (16. XI 2011).

Projekat pod naslovom Priručnik za istoriju Komunističje partije i Sovjetskog saveza 1898 – 1991 nesumnjivo će obradovati, ne samo veliki broj profesionalnih istoričara širom sveta, već i arhiviste koji sređuju arhivsku građu, a koja se odnosi na istoriju Komunističke partije i Sovjetskog saveza. Ovo tim pre što je organizaciona struktura državnih i partijskih organizacija nekada veoma komplikovana, a takođe i što do sada nije bilo knjiga koje još dodatno obuhvataju i organizacije civilnog društva, vojske i mornarice, administrativno-teritorijalne podele zemlje, biografske podatke o ličnostima i dr. Autori Projekta su upravo vešto iskoristili mogućnosti novih tehnologija i interneta ne bi li korisnicima olakšali navigaciju po jednovekovnom istorijskom lavirintu često veoma komplikovanih struktura. Iako veoma bogata sadržajem ova prezentacija je pregledno i jednostavno organizovana tako što su na početnoj strani smeštene osnovne informacije o Projektu i aktuelnim novostima, a na meniju sa leve strane nalaze se osnovne sekcije: Komunistička partija; Vrhovni organi državne vlasti; Izvršni i upravni organi državne vlasti; Vojno-revolucionarni i revolucionarni komiteti; SSSR, savezne republike i susedne zemlje; Administrativno-teritorijalna podela; Sovjetska vojska i mornarica; Diplomatska predstavništva; Organizacije civilnog društva; Priznanja i nagrade; Biografije; Referentni materijal; Dokumenta i članci: Bibliografija; Korisni linkovi; Spisak skraćenica. Ovaj internet priručnik u najboljem mogućem svetlu pokazuje na koji način korišćenje novih tehnologija može da nadraste tradicionalna sredstva rada u istoriografiji.

Slobodan Mandić, 16. novembar 2011.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2011, str. 115-116.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2011, Bеograd, 2011, str. 115-121

Skarabej – Muzej Odbačenih Fotografija

admin

Skarabej – Online Muzej Odbačenih i Zaboravljenih Fotografija

Anton Petrović, Tamara Ražov, Skarabej – Online Muzej Odbačenih i Zaboravljenih Fotografija, <http://skarabej.com/hrvatski/> (21. XII 2010).

Sajt Skarabej stvoren je u čast anonimnih ljudi iz celog sveta, a nastao je kao inspiracija onim što ljudi bacaju, zaboravljaju, ili onim što im se čini nevažnim. Reč je, zapravo, o Onlajn muzeju odbačenih i zaboravljenih fotografija, koje su pronađene kao odbačene, zaboravljene, ili izgubljene, na buvljacima, starim tavanima, u podrumima, ili na otpadima u Pragu, Zagrebu, Zadru, Splitu, Karlovcu, Petrinji, Topuskom, Vukovaru, Osijeku, Mostaru, Sarajevu, Konjicu, Travniku, Beogradu, Subotici, Čačku, Barseloni, Roterdamu, Utrehtu, SAD-u…Namera autora sajta je da stvore arhiv sećanja na nepoznate ljude i događaje, i učine ih pristupačnim svima koji to žele. Arhiv trenutno sadrži preko tri hiljade fotografija koje su razvrstane u nekoliko tematskih grupa (galerija): Grupne, Lica, Nas dvoje, Pojedinačne, Sahrane, Venčanja, Za stolom. Za svaku pojedinačnu fotografiju je dato nekoliko osnovnih podataka, ukoliko su poznati: gde je pronađena, ko je pronašao, koja porodica je na fotografiji, koliko puta je otvorena. Posetioci sajta i sami mogu poslati svoje porodične, ili fotografije koje su negde pronašli, i tako pridoneti kolekciji. Tu su još i rubrike: Knjiga gostiju, Kontakt, Impresum, Mediji o sajtu, Uslovi korišćenja. S obzirom da fotografije potiču iz celog sveta, sajt je urađen dvojezično, na hrvatskom i na engleskom jeziku. Internet arhivi poput Skarabeja, ne samo što uz pomoć novih tehnologija čuvaju od zaborava i nestanka vredne istorijske izvore, već sadrže materijal koji može poslužiti i kao značajna umetnička inspiracija, kao što je to slučaj sa srpskim strip umetnikom Sašom Rakezićem (alias Aleksandar Zograf).

Slobodan Mandić, 21. decembar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2010, str. 127.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) X”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2010, Bеograd, 2011, str. 123-127.

Audio i Foto arhiv SIMIĆ

admin

Audio i Foto arhiv SIMIĆ

Dragoslav Simić, Audio i Foto arhiv SIMIĆ, <http://www.audioifotoarhiv.com/> (20. XII 2010).

Sajt novinara Dragoslava Simića, dugogodišnjeg urednika dokumentarnog programa Radio Beograda 2, autora više knjiga i brojnih dokumentarnih radiofonskih dela o ljudima i zbivanjima koji su obeležili XX vek, predstavlja amatersku Internet prezentaciju koja obiluje profesionalnim sadržajima i velikim brojem interesantnih audio i foto dokumentalija. Ovde prezentovani dokumenti ne potiču samo iz opusa profesionalne delatnosti gospodina Simića, već, što je posebno važno naglasiti, i iz privatnih arhiva, kao što su sačuvane porodične zvučne arhive na srpskom jeziku, nastale pre i posle Drugog svetskog rata. Sajt je koncipiran tako što se preko uvodne stranice, posetilac prebacuje na sadržaj koji je vizuelno predstavljen u formi otvorene knjige sa dvadeset rubrika: Informacije; Brzo i lako po sajtu; Novo na sajtu; Moć radija; Novi projekti; Tuđa pisma; Biografija autora; Poki majstor; Predavanja u Kolarčevoj zadužbini; Prijatelji sajta; „Knjige koje govore“; Gosti sajta, Fotografije; Radio emisije iz kolekcije; Radio kritika; Porodični i tonski arhivi; Da li ste pročitali ove knjige; Promocije; Arhiv sajta; Kratka priča. Toliki broj osnovnih rubrika možda će kod posetilaca na početku izazvati konfuziju, ali već posle letimičnog pregleda, kao i pomoću alatke Lako i brzo po sajtu, gde su u formi leksikona, abecednim redom, date sve odrednice na sajtu, postaje jasno da je reč o izuzetno vrednoj i unikatnoj prezentaciji na ovim prostorima. Posebno je pohvalno da autor i saradnici ulažu napore i za pronalaženje istorijskih izvora, pa su tako, početkom 2010. godine, u nemačkom tonskom arhivu pronašli snimak direktog prenosa sahrane kralja Aleksandra koji prenose nemački reporteri sa beogradskih ulica. Veoma ohrabruje činjenica da su se i kod nas počele pojavljivati ovakve Internet prezentacije, pogotovo u svetlu saznanja da nove tehnologije i savremene metode opisa istorijskih izvora omogućavaju simbiozu materijala pohranjenog u zvaničnim institucijama, poput arhiva, muzeja i bibliteka, sa dokumentima u privatnom vlasništvu, a sve to čini jedan sasvim novi koncept u sakupljanju i korišćenju istorijskih izvora.

Slobodan Mandić, 20. decembar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2010, str. 126.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) X”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2010, Bеograd, 2011, str. 123-127.

SUDigital – СУ Св.Климент Охридски

admin

SUDigital – Дигитална Библиотека СУ ‘Св.Климент Охридски’
*Wayback Machine (DEC 06 2022)

Софийски университет „Св. Климент Охридски“, SUDigital – Дигитална Библиотека СУ ‘Св.Климент Охридски’, <http://lib.sudigital.org/?ln=bg> (18. XII 2010).

Prezentacija Digitalne biblioteke Sofijskog univerziteta Sv. Kliment Ohridski (SUDigital) napravljena je pomoću besplatnog softvera Invenio, kreiranog na Institutu CERN, a namenjenog za stvaranje sopstvene digitalne biblioteke, ili skladištenje dokumenata na Web-u. Ovaj alat omogućava sve aspekte upravljanja digitalnim bibliotekama, od pohranjivanja dokumenata, do klasifikacije, indeksiranja i dostupnosti, a kompatibilan je i sa odgovarajućim stručnim standardima. Digitalna biblioteka je organizovana po kolekcijama u sledeće grupe: Epigrafika; Rukopisi; Arhivska Građa; Knjige; Periodika; Muzeji; Mape; Slike; Multimedija. Grupe su dodatno podeljene na posebne odeljke. Tako su u okviru Arhivske građe dokumenti klasifikovani u celine: Međunarodni terorizam u dokumentima Bugarske državne bezbednosti; Mladi i komunistički režim u Bugarskoj; NATO na Balkanu; Bugarska i Hladni rat; Bugarska i Bliski Istok. Osim arhivske građe, za sada se izdvajaju i kolekcija knjiga, karikatura, slika (fotografija) i kolekcija od preko dve stotine istorijskih karata. Iza svake grupe u zagradi je upisan broj koji označava koliko jedinica u okviru svakog odeljka je do sada ubačeno u bazu. Iako baza trenutno sadrži 766 dokumenata, a pojedini odeljci su (za sada) prazni, ono što je prezentovano zavređuje pažnju, kako sadržajem, tako i nivoima informacija, gde je za svaki dokument dat analitički opis, ključne reči (meta podaci), signatura, datum stvaranja i poslednje izmene elektronske kopije dokumenta. Treba napomenuti i da je u okviru prezentacije ponuđen ulazak u naučne baze podataka nekih zapadnih univerziteta, koje su uređene po istom principu (Harvard, Kembridž, Univerzitet u Teksasu i Univerzitet Istočni Mičigen).

Slobodan Mandić, 18. decembar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2010, str. 124-125.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) X”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2010, Bеograd, 2011, str. 123-127..

SISTORY – Zgodovina Slovenije

admin

Inštitut za novejšo zgodovino, SISTORY – Zgodovina Slovenije

Inštitut za novejšo zgodovino, SISTORY – Zgodovina Slovenije, <http://www.sistory.si/index.php> (05. XII 2010).

Portal slovenačke istoriografije Sistory, ponikao kao ideja iz kruga stručnjaka na Institutu za savremenu istoriju u Ljubljani (Žarko Lazarević, Igor Zemljič, Jera Vodušek Starič, Nina Vodopivec, Mojca Šorn), od 2008. godine redovno dopunjava onlajn bogatu bazu digitalizovanih istorijskih izvora, naučnih rezultata, i ostalih podataka relevantih za slovenačku istoriju. Takođe, jedna od početnih namera je i da se izgradi platforma za međunarodni i interdisciplinarni dijalog koji će omogućiti veze na lokalnom, nacionalnom i međunarodnom nivou u sferi istraživanja i obrazovanja. Portal je koncipiran na način koji sasvim odgovara potrebama prezentacije ovoga tipa: dvojezična prezentacija, na slovenačkom i engleskom jeziku, krajnje jednostavnog dizajna koji ne odvlači pažnju posetioca sa onoga što je ovde glavno, a to je sadržaj. Sav materijal je pregledno organizovan i podeljen u nekoliko sekcija, vidno naznačenih u gornjem, horizontalnom meniju: Izvori; Literatura; Biografija; Istorija u školama; Istorijski citatni indeks; Linkovi i Forum. Odeljci posvećeni izvorima i literaturi već sada sadrže obilje korisnog materijala za istraživače, kako lokalne i nacionalne, tako i istorije Jugoslavije i Evrope. Napomenimo samo Statističke godišnjake Kraljevine Jugoslavije, štampane u Beogradu od 1929-1940. godine. Biografski deo sadrži odlično urađen elektronski Slovenački biografski leksikon (1925-1991) i Primorski slovenački biografski leksikon. Kako sadržajem, preglednošću materijala, tako i koncepcijom, Sistory ne samo da predstavlja značajan istoriografski domet, već istovremeno i putokaz na koji način osmisliti kvalitetan istoriografski portal.

Slobodan Mandić, 3. decembar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2010, str. 123.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) X”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2010, Bеograd, 2011, str. 123-127.

London Lives 1690 to 1800

admin

London Lives 1690 to 1800 ~ Crime, Poverty and Social Policy in the Metropolis

London Lives 1690 to 1800 ~ Crime, Poverty and Social Policy in the Metropolis, Version 1.0r1 September 2010, <http://www.londonlives.org/index.jsp> (03. XI 2010).

Internet prezentacija Projekta Londonski životi daje na raspolaganje, potpuno digitalizovane i u pretraživoj formi, širok opseg primarnih izvora o Londonu XVIII veka, sa naročitim fokusom na život običnih ljudi, tj. nižih slojeva stanovništva. Dostupni materijal sadrži preko 240.000 rukopisa i štampanih strana iz osam londonskih arhiva, uz dodatnih petnaest digitalnih kolekcija stvorenih u okviru drugih projekata. Prezentovani izvori sadrže preko 3.35 miliona ličnih imena, a olakšavajuća je okolnost što je korisnicima omogućeno da zajedno povezuju podatke koji se odnose na iste osobe i na taj način prave biografije najbolje dokumentovanih ličnosti. Osnovne opcije korišćenja sajta dostupne su svakome bez registracije, a korisnici koje žele naprednije forme korišćenja, poput sakupljanja imena koja se odnose na istu osobu i druge oblike saradnje, to mogu učiniti besplatnom registracijom uz uslov poštovanja pravila koja su data.

Korišćenje ove ogromne baze koja sadrži 39 različitih vrsta dokumenata olakšano je i jednostavnom strukturom sajta sa svega nekoliko osnovih odeljaka: Početna strana, Pretraga (napredna mašina za pretraživanje sa upitima za ime, prezime, tip dokumenta, vremenski opseg), Pregledanje u okviru svake vrste dokumenata (parohijski arhivi, kriminal, dokumenti sudova, dokumenti bolnica i cehova, dodatne kolekcije) po dekadama, Životi (biografije po abecednom redu, sa ključnim rečima), Istorijska pozadina (široki uvod u teme, institucije i sadržana dokumenta), Wiki stranica (namenjeno registrovanim korisnicima koji učestvuju u izgradnji sajta) i Projekat (stranica koja posetiocima daje sve informacije vezane za sam Projekat).

Po uzoru na Projekat o životu običnih ljudi u Londonu u XVIII veku mogle bi se pokrenuti inicijative i za slične projekte kod nas, uzimajući u obzir, na primer, sadržaj fondova Zemunski magistrat i Uprava grada Beograda u Istorijskom arhivu Beograda.

Slobodan Mandić, 3. novembar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2010, str. 128.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) IX”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2010, Bеograd, 2011, str. 125-130.

Islamic Heritage Project

admin

Islamic Heritage Project

Open Collections Program at Harvard University, Islamic Heritage Project, <http://ocp.hul.harvard.edu/ihp/> (27. X 2010).

Svrha Projekta islamsko nasleđe Univerzita Harvard  je katalogizacija, konzervacija i digitalizacija islamskih rukopisa, mapa i objavljenih tekstova iz čuvene harvardske biblioteke i muzejskih kolekcija. Do sada su napravljene, a posredstvom Internet prezentacije svima slobodno dostupne, digitalne kopije od preko 280 manuskripta, 275 štampanih tekstova, 50 mapa, sve ukupno preko 156.000 stranica. Korisnicima je omogućena pretraga i pregledanje materijala koji datira od X do XX veka i koji reprezentuje različite regione (Saudijska Arabija, Severna Afrika, Egipat, Sirija, Liban, Palestina, Iran, Irak, Turska, Južna, Jugoistočna, Centralna Azija), jezike (prevashodno arapski, persijski i otomanski turski; kao i urdu, čagatai, malajski, gudžarati, indijski jezici, i nekoliko zapadnih) i teme (religijski tekstovi sa komentarima, sufizam, istorija, geografija, pravo, astronomija, astrologija, matematika, medicina, poezija, književnost, filozofija, kaligrafija, rečnici i gramatike, biografska i autobiografska dela). U okviru kolekcije manuskrpipta nalazi se i jedan originalni rukopis nastao u Beogradu 1698. godine. Reč je o prvoj biografiji proroka Muhameda podeljenoj u sekcije na Meku i Medinu, autora Nabija, koju je zapisao pisar Zeili Es-siyar. Takođe, odeljak sa digitalizovanim mapama sadrži i 15 karata Balkana nastalih u hronološkom rasponu od 1572. do 1908. godine među kojima je i karta Beograda iz 1717. godine. Materijal u okviru svake posebne sekcije (objavljeni materijali, manuskripti, mape) moguće je lako i brzo pregledati prema naslovu, autoru/tvorcu, zemlji porekla, jeziku, temi, a posebno je data i napredna mašina za pretragu sajta.

Slobodan Mandić, 27. oktobar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2010, str. 125.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) IX”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2010, Bеograd, 2011, str. 125-130.

Making Sense of Films

admin

Tom Gunning, ”Making Sense of Films”

Tom Gunning, ”Making Sense of Films’‘, у: History Matters: The U.S. Survey Course on the Web, February 2002, <http://historymatters.gmu.edu/mse/film/> (13. XII 2010).

Američki Istorijski filmski komitet osnovan je 1970. godine sa namerom pokretanja časopisa o filmu i istoriji. Pored toga, Komitet je sebi postavio za cilj korišćenje filmskih izvora u nastavi i istraživanjima, širenje informacija o filmu i upotrebi filma od strane istoričara i naučnika iz drugih društvenih nauka, da bi združeno stvarali efektivan sistem za zaštitu filma u svrhu naučničkog pristupa filmskim arhivama, i da bi se organizovale periodične konferencije i seminari. U skladu sa tim, Internet prezentacija časopisa Film i istorija posetiocima pruža različite informacije i mogućnosti: istorijat, misiju, filozofiju i metodologiju časopisa; raspored konferencija i događaja i pozive za učešće na njima; učestvovanje u diskusionom forumu za razmenu mišljenja i informacija o razvoju filma i njegovom odnosu prema istorijskim trendovima; recenzije filmova; Vodič kroz dokumentarne filmove u formi tematskog kataloga sa oko četrdeset pojmova; linkove ka velikom broju relevantnih Internet prezentacija (u odeljku Izvori); kompletnu bibliografiju časpisa u .pdf formatu. Na početnoj stranici sajta u rubrici Vesti nalazi se link ka sadržaju poslednjeg broja časopisa, kao i link ka Projektu MUSE, gde su besplatno dostupne elektronske kopije prethodnih brojeva Filma i istorije.

Slobodan Mandić, 13. decembar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2010, str. 120.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) VIII. Film”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2010, Bеograd, 2011, str. 115-123.