Digitalna istorija

web adresar, internet sajtovi i digitalni alati: istorija, istoriografija, arhivistika

Category: _Period

Fotoalbums Arius van Tienhoven, 1912-1915

admin

Fotoalbums Arius van Tienhoven, 1912-1915

Koninklijke Bibliotheek, Nationale Bibliotheek van Nederland, Fotoalbums Arius van Tienhoven, 1912-1915 <https://www.kb.nl/themas/geschiedenis-en-cultuur/moderne-geschiedenis/fotoalbums-arius-van-tienhoven-1912-1915> (12. III 2018).

Holandski lekar dr Arijus van Tinhoven (1886-1965) boravio je u Srbiji posredstvom Crvenog krsta tokom Balkanskih ratova i Prvog svetskog rata (1912-1915) i tom prilikom napravio veliki broj vrednih fotografija na kojima su prikazane scene iz života, prizori sa beogradskih ulica i okolnih sela, drugih mesta (Skoplje, okolina Velesa, Pirot, Vranje, Valjevo), stanovništvo, medicinsko osoblje, ranjenici, oboleli, bolnice. Unuci doktora Van Tinhovena su 2015. godine ovaj materijal donirali Nacionalnoj biblioteci Holandije koja je primljene foto-albume digitalizovala i koji su sada dostupni na sajtu Biblioteke. Stranica sa koje je omogućen ulaz u tri foto albuma takođe sadrži i informacije o angažovanju dr Van Tinhovena u Balkanskim ratovima i u vojnoj bolnici u Beogradu, potom u Prvom svetskom ratu, Valjevskoj bolnici i učešću u komisiji za ispitivanje ratnih zločina austrougarske vojske u zapadnoj Srbiji, gde je doktor takođe angažovan i kao fotograf. Tu su i podaci o velikoj epidemiji stomačnog tifusa od kojeg je oboleo i doktor Van Tinhoven, nakon čega se marta 1915. vratio u Holandiju. Takođe, ovde možemo saznati i o njegovoj ljubavnoj vezi sa saradnicom, medicinskom sestrom Jakobom de Hrote koja se često pojavljuje na fotografijama, a sa kojom je 1916. godine stupito u brak i imao četvoro dece.  

Slobodan Mandić, 12. mart 2018.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2017, str. 127-128.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXVII”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 3, 2017, Bеograd, 2018, str. 125-129

Bonus – pojedinačni albumi, novi linkovi ⬇️⬇️⬇️

➡️ Balkanoorlogen 1912-1913 I

➡️ Balkanoorlogen 1912-1913 II

➡️ Europeesche Oorlog 1914-1915 Servië

The British Army in the Great War of 1914-1918

admin

The Long, Long, Trail. The British Army in the Great War of 1914-1918

Chtis Baker, The Long, Long, Trail. The British Army in the Great War of 1914-1918
<http://www.longlongtrail.co.uk/> (27. XII 2017).

Sajt britanskog istoričara Krisa Bejkera posvećen ulozi britanske vojske u Prvom svetskom ratu, za razliku od mnogih sajtova pokrenutih povodom obeležavanja stogodišnjice Prvog svetskog rata, u svom prvobitnom obliku je nastao još 1996. godine kao rezultat višegodišnjeg interesovanja i istraživanja od strane autora. Prezentacija sadrži zaista impresivanu količinu materijala i informacija o vojnicima, jedinicama, bitkama, ratištima, vojničkom životu. Pored toga, sajt sadrži i recenzije objavljenih knjiga, forum, listu blogova, a zainteresovani posetioci mogu kontaktirati autora u potrazi za informacijama o precima koji su učestvovali u Prvom svetskom ratu.

Slobodan Mandić, 27. decembar 2017.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2017, str. 141-142.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXVI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2017, Bеograd, 2018, str. 139-142.

Football and the First World War

admin

Football and the First World War

Iain McMullen, Football and the First World War <http://www.footballandthefirstworldwar.org> (27. XII 2017).

Prezentacija neprofitnog istraživačkog projekta posvećenog fudbalu i Prvom svetskom ratu u Velikoj Britaniji posetiocima pruža obilje zanimljivog sadržaja zasnovanog na širokom istraživanju arhivske građe, literature, onlajn baza podataka, internet sajtova i foruma. Prvi odeljak sajta Klub po klub daje pojedinačne informacije o svakom fudbalskom timu iz Engleske, Škotske i Velsa, i to: o sastavima timova (sa podacima o nacionalnosti, poziciji u timu, broju odigranih utakmica i datih golova), o rezultatima mečeva, a tu su i podaci o igračima tima učesnicima rata. Sledeći odeljak daje abecedni spisak imena fudbalera ubijenih u ratnom sukobu sa podacima o klubu, datumu smrti, vojnoj jedinici, grobnom mestu. Sekcija Kolekcije sadrži interaktivnu mapu (sa podacima o grobljima, meorijalima i drugim geo-tačkama od interesa), zatim članke o pjedinim temama i ličnostima, bogatu kolekciju fotografija, filmova i plakata. Poslednja sekcija u meniju je Enciklopedija Prvog svetskog rata sa odrednicama o ratnim poprištima, britanskim vojnim odlikovanjima, uniformama, ratnoj opremi i naoružanju. Detaljan spisak korišćenih izvora, literature i osoba kojima se autor zahvaljuje se mogu pronaći na stranici u odeljku koji daje više informacija o sajtu, zajedno sa podacima o autorskim pravima, preporučenim linkovima, kao i o izložbi Veća igra: fudbal i Prvi svetski rat, priređenoj od strane Nacionalnog muzeja fudbala.

Slobodan Mandić, 27. decembar 2017.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2017, str. 140-141.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXVI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2017, Bеograd, 2018, str. 139-142.

Russi in Italia

admin

Russi in Italia

Russi in Italia <http://www.russinitalia.it> (23. XI 2017).

Sajt projekta Rusi u Italiji, finansiranog od strane italijanskog Ministarstva kulture, pokrenula je grupa slavista sa četiri italijanska univerziteta u svrhu upoznavanja sa ruskim prisustvom u Italiji u prvoj polovini XX veka, kao i sa namerom osvetljavanja veza Rusa sa italijanskom kulturom i društvom. Autori sajta ističu da je posebnost ruske emigracije u Italiji u odnosu na ono što se dešavalo u drugim mestima ruske dijaspore, na primer u Francuskoj, Nemačkoj ili u slovenskim zemljama, to što je taj migracioni tok rasut i sakriven u naborima italijanskih kulturnih događaja prve polovine XX veka, i kao takav do sada nije bio predmet sistematskih studija, već samo ciljanih istraživanja pojedinaca ili institucija. Stoga ova prezentacija ima za cilj i da popuni tu prazninu, stvarajući onlajn referentni alat koji će sadržati najveći broj korisnih podataka u ukupnoj rekonstrukciji ovog fenomena. U skladu sa tim skrećemo pažnju na odeljak posvećen izvorima iz fondova arhiva, biblioteka i privatnih zbirki, kao i na deo koji sadrži bibliografiju, gde je mnoge naslove moguće i preuzeti. Osim toga, u okviru menija sa desne strane nalaze se korisni dodaci ka što su biografski leksikon Rusa u Italiji, Hronologija (1900-1943), virtuelna biblioteka i muzej. Virtuelna biblioteka sadrži veliki broj dokumenata, publikacija i novinskih članaka, dok je u okviru muzeja predstavljen značajan broj ruskih umetnika i njihovih radova.

Slobodan Mandić, 23. novembar 2017.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2017, str. 99.-100

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXV. Novo na ruskom Web-u”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2017, Bеograd, 2017, str. 95-100.

История России в фотографиях

admin

История России в фотографиях

Издательство Яндекса, История России в фотографиях <https://russiainphoto.ru> (28. XI 2017).

Izdavačka kuća ruske kompanije Jandeks u okviru programa kreiranog za razvoj i podršku obrazovnih projekata u digitalnom okruženju realizovala je nekoliko značajnih onlajn platformi vezanih za humanističke nauke. Pored projekata posvećenih izučavanju antičke istorije, obeležavanju stogodišnjice Februarske i Oktobarske revolucije, korisnici širom sveta mogu da uživaju u rezultatima velikog poduhvata posvećenog kreiranju otvorenog i javnog fotografskog arhiva, koji obuhvata preko jedan i po vek ruske istorije (1840-1999). Izuzetno moderna i tehnički veoma funkcionalna prezentacija trenutno sadrži preko sto hiljada fotografija, sabranih sa različitih strana – iz muzeja, arhiva, privatnih kolekcija, ali i dodatih od strane korisnika sajta. Za korišćnje ovog resursa u punom kapacitetu koji podrazumeva dodavanje fotografija i kreiranje spostvenih izložbi je nophodno registrovanje korisnika, što se može izvršiti veoma jednostavno, korišćenjem već postojećih naloga na drugim servisima (Яndeks, Odnoklassniki, VKontakte, Google, Facebook, Twitter), ili kreiranjem namenske prijave. Početna stranica sadrži polje za pretragu koju je moguće izvršiti kombinovanjem ključnih reči sa autorom fotografije i izvorom (preko 150 institucija, oganizacija i privatnih kolekcija). Ispod polja za pretragu se nalazi vremenska linija kojom je moguće manipulisati u cilju dolaska do željene dekade/godine, zatim je tu i ulaz ka jednoj od ponuđenih izložbi sačinjenih na osnovu materijala sa sajta, a još niže je dat vizuelni pregled izabranog materijala po dekadama. Veliku količinu raznovrsnog materijala, koji uključuje i video snimke, moguće je pretraživati i prema dodatnim parametrima u ostalim odeljcima sajta, kao što su: izložbe, izvori, geografska lokcija, teme (ratovi i revolucije, arhitektura, pejzaži, transport, umetnost, zanimanja, industrija, svakodnevni život, životinjski svet, obrazovanje, mladost, stil). Napomenimo da je u kolekcijama moguće pronaći i 84 fotografije iz Beograda i Srbije iz 1944/1945 godine, autora Evgenija Ananjeviča Haldeja, sovjetskog fotografa i ratnog foto-reportera.

Slobodan Mandić, 28. novembar 2017.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2017, str. 98.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXV. Novo na ruskom Web-u”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2017, Bеograd, 2017, str. 95-100.

Бессмертный барак

admin

Бессмертный барак

Андрей Шалаев (Ред),  Бессмертный барак <https://bessmertnybarak.ru> (26. XI 2017).

Prezentacija namenjena negovanju uspomena i sećanja na žrtve političkih progona, deportacija, nasilja i terora u sovjetskoj Rusiji. Sajt je pokrenut novembra 2015. godine i danas sadrži veliku bazu podataka. Prvi odeljak sajta je Pomenik gde je vizuelno prikazan dugačak niz foto-portreta žrtava, preko kojeg se dolazi do detaljnijih informacija o svakoj osobi, prema dobro organizovanoj strukturi, obogaćenim dodatnim fotografijama, informacijama i geografskom kartom. Naravno, bazu je moguće pretraživati i pomoću vidno istaknutog polja za pretragu (ime, prezime, potomstvo, godina rođenja), Na veoma visokom tehničkom nivou, sa poveznicama ka nalozima na društvenim mrežama, sajt sadrži i mnogo drugih odeljaka kao što su galerija dokumenata, knjiga sećanja, mesta pogibije i sahranjivanja, sovjetski organi državne bezbednosti, otkrivanje zatvorenika gulaga, porodične istorije, svedočenja očevidaca itd. Na vidnom mestu istaknut je i poziv korisnicima da svojim prilozima obogate postojeći materijal.

Slobodan Mandić, 26. novembar 2017.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2017, str. 97.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXV. Novo na ruskom Web-u”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2017, Bеograd, 2017, str. 95-100.

Istorijski arhiv Beograda, Izložba Vekovi Beograda /XVI–XXvek/

admin

Istorijski arhiv Beograda, Izložba Vekovi Beograda /XVI–XXvek/

Историјски архив Београда, Изложба Векови Београда /XVI–XXвек/, 2015, <http://www.stalnapostavka.arhiv-beograda.org> (17. I 2017).

Povodom obeležavanja sedamdeset godina od osnivanja Istorijskog arhiva Beograda septembra 2015. godine objavljeno je onlajn elektronsko izdanje stalne izložbene postavke Vekovi Beograda /XVI–XX vek/ prvi put postavljene u Galeriji Arhiva 2003. godine, a rekonstruisane i dopunjene 2010. godine. Internet prezentacija u potpunosti sledi originalni koncept izložbe i sadržaj štampanog izdanja kataloga,gde su najvrednija i najatraktivnija dokumenta Arhiva grupisana u devet problemskih, tematskih i hronoloških celina. Svaka pojedinačna celina je dodatno podeljena na nekoliko tema koje sadrže digitalne prikaze eksponata u formi pojedinačnog galerijskog prikaza, a na dnu svake slike je legenda sa rednim brojem, potpisom i godinom.Pored toga što mogu videti izložbenu postavku, posetioci prezentacije u odeljku Izložba mogu pročitati i preuzeti predgovor originalnog kataloga iz 2003. godine,kao i videti pozivnicu, plakati galeriju s izborom iz knjige utisaka. Sadržaj prezentacije je pretraživ, a celokupno je dostupan na srpskom i engleskom jeziku. Priređivanjem ,,stalne“izložbene postavke Vekovi Beograda /XVI–XX vek/ u elektronskoj onlajn formi prevaziđena su ograničenja prostorno-vremenske dimenzije klasične izložbene forme, a pet vekova istorije Beograda prikazanih kroz vrednu arhivsku građu ovim je postalo dostupno najširem krugu korisnika.

Slobodan Mandić, 17. januar 2017.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2016, str. 129-130.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXIV”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 3, 2016, Bеograd, 2017, str. 127-130.

Parallel Archive

admin

Open Society Archives (OSA), Parallel Archive
*Wayback Machine (MAY 12 2022)

Open Society Archives (OSA), Parallel Archive, 2008, <http://www.parallelarchive.org> (21. I 2017).

Arhiv otvorenog društva pri Centralno-evropskom univerzitetu u Budimpešti nastao je 1995. godine kada su na ovom mestu smešteni materijali dokumenta Radija Slobodna Evropa i Istraživačkog instituta Radija Sloboda. Arhivska građa pohranjena u ovoj ustanovi prvenstveno pokriva period Hladnog rata, postkomunističkog razdoblja, kao i materijal koji se odnosi na kršenje ljudskih prava. Drugi važan segment delovanja Arhiva otvorenog društva, koji je zapravo istraživački institut, predstavlja eksperimentisanje na polju savremene arhivistike, to jest istraživanje novih mogućnosti u pogledu pristupa, kontekstualizacije, prezentovanja i upotrebe arhivskih dokumenata. Jedan od rezultata u pokušaja da se arhivskim dokumentima pristupi na nov način predstavlja internet sajt, beta verzija Paralelnog arhiva, koji komunicira sa korisnicima u dva pravca: s jedne strane to je onlajn digitalni repozitorijum u koji je smešteno blizu 3.000 dokumenata, ali s druge strane istovremeno i alat za pravljenje i održavanje ličnih kolekcija primarnih izvora, sa mogućnošću uključivanja tih dokumenata u postojeći i već sistematizovani materijal. Omogućena je i komunikacija između fizički udaljenih istraživača koja bi olakšala dolazak do željenih izvora. Pretpostavka za ovakav vid komunikacije leži u proceni da se milioni već digitalizovanih dokumenata nalaze pohranjeni na privatnim računarima, i da bi mogli biti podeljeni sa drugim zainteresovanim istraživačima za dobrobit šire naučne zajednice. Iako je na sajtu Paralelnog arhiva registrovanim korisnicima zaista omogućeno i jednostavno objašnjeno na koji način mogu koristiti lični nalog za kreiranje sopstvenih zbirki dokumenata, kao i koje su mogućnosti izbora čuvanja tih dokumenata (do dve godine)privatno, ili deljenja i komunikacije sa drugima, ostaje otvoreno pitanje koliko su u praksi ovakve mogućnosti zaista iskorišćene od strane istraživača. Primera radi, u sekciji sajta za komunikaciju registrovanih korisnika putem foruma u okviru nekoliko registrovanih tema, nema vidljivih aktivnosti poslednjih godina. Stiče se utisak da je uprkos prvobitnoj zamisli tvoraca Paralelnog arhiva, da pored digitalno dostupnih dokumenata iz Arhiva otvorenog društva smeštenih u repozitorijum, a pregledno razvrstanih na sajtu prema tipu (tekst, slika), jeziku, državi i dodeljenim metapodacima, korisnicima ponude platformu kojom će postojeći sadržaj i sami značajno dopuniti u međusobnoj komunikaciji, ovaj sajt ipak ostaje pre svega lokacija za slobodan pristup zbirci dokumenata.

Slobodan Mandić, 21. januar 2017.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2016, str. 128-129.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXIV”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 3, 2016, Bеograd, 2017, str. 127-130.

Immigration to the United States 1789-1930

admin

Immigration to the United States, 1789-1930

Harvard University, Immigration to the United States, 1789-1930, <http://ocp.hul.harvard.edu/immigration/> (15. I 2017).

Prezentacija zbirke Imigracija u Sjedinjene Države, 1789-1930, predstavlja deo projekta ,,Program otvorenih kolekcija Univerziteta Harvard“ i sadrži bogatu onlajn kolekciju materijala iz harvardskih biblioteka, arhiva i muzeja. U velikoj meri koncentrisana na XIX vek, kolekcija sadrži preko 400.000 stranica preuzetih iz više od 2.200 knjiga, pamfleta i drugih publikacija, zatim 9.600 stranica iz rukopisa i arhivske građe, kao i preko 7.800 fotografija. Posebno mesto zauzimaju i dnevnici, biografije i drugi prikupljeni materijali koji svedoče o svakodnevnom životu imigranata. Tekstualni sadržaj je pretraživ prema vrsti, temama i poznatim ličnostima, a vizuelni materijal je raspoređen u tri glavne zbirke: digitalizovane mape, kolekcija Harvardskog društvenog muzeja i Udruženje pomoći za decu. Postoji i napredna mašina za pretragu. Istraživačima bi od posebno koristi mogla biti zbirka 138 statističkih knjiga u originalu. Poseban odeljak sajta posvećen je materijalu koji se odnosi na pokušaje ograničavanja imigracije, a od pratećih sadržaja ukazujemo na stranicu sa linkovima ka drugim lokacijama, kao i na preglednu hronologiju važnih datuma i događaja.

Slobodan Mandić, 15. januar 2017.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2016, str. 138.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXIII”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2016, Bеograd, 2017, str. 137-139.

The Trans-Atlantic Slave Trade Database

admin

The Trans-Atlantic Slave Trade Database

Voyages: The Trans-Atlantic Slave Trade Database,  <http://www.slavevoyages.org> (20. I 2017).

Projekat Baza podataka transatlantske trgovine robljem nastao je s namerom da učini dostupnim rezultate višedecenijskih istraživanja o najvećem prinudnom kretanju ljudi u istoriji. Do sredine 19. veka trgovina robovima je predstavljala najvažniji demografski rezervoar za naseljavanje ispražnjenih prostora obe Amerike nakon nestanka indijanske populacije. Internet prezentacija je pripremana dve godine u zajedničkoj saradnji multidisciplinarnog tima sastavljenog od istoričara, bibliotekara, kartografa, programera i Web dizajnera i uz konsultacije sa naučnicima sa evropskih, afričkih, južnoameričkih i severnoameričkih univerziteta. Baza podataka sadrži informacije o blizu 36.000 transportovanih kontingenata robova u periodu od XVI do XIX veka, u kojima je registrovano preko deset miliona Afrikanaca (procena je da ukupan broj dostiže 12,5 miliona). Pored toga, istraživači i posetioci ovde imaju na raspolaganju i razne druge prateće sadržaje poput vodiča za razumevanje i korišćenje baze podataka i sajta, uvodnih mapa, eseja, vremenske lente i hronologije, digitalnih kopija dokumenata, bogatog ilustrativnog materijala, baze podataka afričkih imena, edukativnog materijala (planovi nastavnih časova i Web resursi), kao i veoma detaljnih podataka o samom projektu i njegovom istorijatu (počeci sakupljanja neobjavljenih izvora, njihovo kodiranje u mašinski čitljiv format i dalja automatska obrada sežu do kasnih 1960-ih godina). Projekat bi u budućnosti trebalo da uključi i segment kretanja afričkog stanovništva unutar američke trgovine robljem, jer su skorašnja istraživanja pokazala da je oko 25% dopremljenih Afrikanaca ubrzo ukrcavano na drugi brod i upućivano na neku drugu destinaciju u obe Amerike. Prezentacija je dostupna na engleskom i portugalskom jeziku.

Slobodan Mandić, 20. januar 2017.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2016, str. 137-138.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXIII”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2016, Bеograd, 2017, str. 137-139.