Digitalna istorija

web adresar, internet sajtovi i digitalni alati: istorija, istoriografija, arhivistika

Tag: SAD

A Visual Guide to the Cold War

admin

A Visual Guide to the Cold War

University of North Carolina at Chapel Hill, Center for Slavic, Eurasian and East European Studies,
A Visual Guide to the Cold War, <https://coldwar.unc.edu/> (25. IV 2024).

Prezentacija Vizuelni vodič kroz Hladni rat prvenstveno je namenjena nastavnicima i studentima koji žele da istraže istoriju Hladnog rata kroz primarne izvore slikovnog karaktera. Autori projekta ističu da su izvorima nastojali da obuhvate i američku i sovjetsku perspektivu sukoba, koji se paralelno sa doktrinom mirne koegzistencije i razvoja masovnog nuklearnog arsenala kao garanta mira, manifestovao kroz proksi ratove, rivalstvo u istraživanju svemira, sportu, propagandi. Vizuelni aspekt odigrao je važnu ulogu kako u vođenju, tako i u razumevanju Hladnog rata jer su suprostavljeni tabori razumeli važnost i ulogu fotografije, postera, filma i karikatura. Veći deo zastupljenog materijala potiče iz digitalnih kolekcija Kongresne biblioteke i još nekoliko američkih institucija, a zastupljeni su i izvori na ruskom jeziku, poput sovjetskog satiričnog časopisa Krokodil i zbirke postera iz perioda perestrojke. U svrhu lakše integracije primarnih izvora o američko-sovjetskim odnosima od 1945. do 1989. godine celokupna kolekcija je razvrstana prema ključnim istorijskim događajima (Korejski rat, Berlinski zid, Rat u Vijetnamu, Kubanska raketna kriza, perestrojka…). Osim toga, u posebnim odeljcima je data mogućnost prelistavanja građe prema decenijama i prema vrsti medija (karikature i stripovi, fotografije, posteri, filmovi, sovjetski udžbenici). Pored osnovnih informacija o projektu i autorima, na sajtu se nalazi i kratko uputsvo za korišćenje primarnih izvora u nastavi.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2024, str. 97-98.

Slobodan Mandić, ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XLV”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2024, Bеograd, 2024, str. 95-99.

Prikazi_45_GDI_2024_1_MandicDownload

Ups and Downs, Highs and Lows…

admin

Ups and Downs, Highs and Lows… and the Forgotten

Centar za kulturnu dekontaminaciju,
Usponi i padovi, domašaji i promašaji… i ono što smo zaboravili /
Ups and Downs, Highs and Lows… and the Forgotten
<https://www.upsdownshighslows.com/> (29. VI 2022).

Internet prezentacija projekta usmerenog na pitanja kulturne razmene, saradnje i međusobnih uticaja Sjedinjenih Američkih Država i Jugoslavije/Srbije u okviru koga su tokom 2020. sprovedena istraživanja, organizovane debate, filmske projekcije, izložba, pereformansi, promocije, stručna vođenja i druge aktivnosti. Sakupljena arhivska građa i materijali sada su delom dostupni u okviru sedam kategorija sajta u sekciji Studije: film, poezija, muzika, savremena umetnost, pozorište, strip, urbanizam. Unutar svakog odeljka je prvo dat uvodni tekst, a nakon prezentovanih dokumenata nalaze se rubrike sa linkom ka snimcima održanih prezentacija i diskusija, hronologija događaja i informacije o istraživačima. Prema rečima autora projekta, Branislava Dimitrijevića, Ane Miljanić i Ljubice Slavković, internet prezentacija sadrži materijale koji bi trebalo da ispitaju i osvetle kompleksnosti i kontradikcije političkih, ekonomskih i kulturnih odnosa između SAD i Jugoslavije/Srbije kroz istorijske studije slučaja umetničke i kulturne saradnje, razmene i uticaja, sa težnjom stvaranja platforme za dalje diskusije o razotkrivenim kontradikcijama.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2022, str. 111-112.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XL”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2022, Bеograd, 2022, str. 107-112.

Alaska’s Digital Archives  

admin

Alaska’s Digital Archives

Statewide Library Electronic Doorway,
 Alaska’s Digital Archives  <https://vilda.alaska.edu/> (9. II 2022).

Digitalni arhiv Aljaske pokrenut je sa idejom formiranja centralnog punkta za prikazivanje istorijskih fotografija, govorne istorije, pokretnih slika, mapa, dokumenata, knjiga, fizičkih objekata i drugih materijala iz arhiva, muzeja, i biblioteka SAD. Otkupljena od Rusije 1867. godine, zvanično proglašena teritorijom SAD 1912, Aljaska 1959. postaje 49 savezna država, a danas je najveća i najređe naseljena američka država. Imajući na umu da u ogromnoj količini podataka na web-u mnogi ostaju zakopani i nikad, ili retko iskorišćeni, da se neki dupliraju, a samo mali deo redovno koristi za primenu i sintezu sa drugim podacima ili stečenim znanjima, u potpunosti je opravdana ideja da se na jednom mestu združeno prikažu kolekcije o istorijskom nasleđu Aljaske, koje potiču iz fundusa različitih institucija. Kolekcija je deo portala (Statewide Library Electronic Doorway – SLED) koji obrađuje informacione resurse značajne za Aljasku. Ova elektronska kapija kojom upravljaju aljaske biblioteke na web-u je prisutna još od 1995. godine.  Snalaženje u velikoj količini podataka i materijala na sajtu je omogućeno uključivanjem više parametara pretrage (institucija iz koje kolekcija potiče, tema, stvaralac, izvor, vrsta materijala). Pored lakog upoznavanja sa zanimljivim nasleđem Aljaske, ovaj web sajt pruža i odličan primer na koji način je moguće napraviti koristian i pregledan tematski orijentisan digitalni repozitorijum.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2021, str. 81-82.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXXVIII”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2021, Bеograd, 2022, str. 77-82.

Lomax Digital Archive

admin

Lomax Digital Archive

Lomax Digital Archive <https://archive.culturalequity.org/> (15. VII 2021).

Teško da je moguće preceniti ulogu koju su muzičar i etnomuzikolog Alan Lomaks i njegov otac Džon Ej Lomaks odigrali u oblikovanju savremene muzičke istorije. Putujući zabačenim predelima američkog juga u potrazi za tragovima tradicionalnog muzičkog nasleđa, a pod pokroviteljstvom Kongresne biblioteke, između 1933. i 1942. godine oni su sakupljali i beležili izvorne i autentične snimke. Alan je kasnije samostalno nastavio sa ovim važnim poslom sve do osamdesetih godina 20. veka. Osim toga, pedesetih godina je boravio u Evropi takođe neumorno radeći i snimajući izvođače u Britaniji, Irskoj, Italiji i Španiji. Prvi muzičar koga su Lomaksi snimili 1933. godine je bio Hjudi Ledbeter (Huddie Ledbetter), poznatiji kao Lid Beli (Lead Belly), u zloglasnom kazneno popravnom zavodu Lujzijane ”Angola” Takođe, zaslužni su i za otkrivanje i približavanje široj publici bluz gitariste Roberta Džonsona, protesnog pevača Vudi Gutrija, folk umetnika Pita Sigera, kantri muzičara Burl Ivesa. O značaju muzikološkog poduhvata Lomaksovih svedoče i reči Brajana Ina da bez Alana Lomaksa verovatno ne bi bilo ni bluz eksplozije, RnB pokreta, Bitlsa, Stonsa, ni Velvet Andergraunda.

This image has an empty alt attribute; its file name is fieldworks-1024x761.jpg

Digitalni arhiv Lomaksovih omogućava slobodan pristup audio-vizuelnim kolekcijama koje su nastajale u rasponu od sedam decenija. Izuzetno vredan i bogat materijal odlično je sistematizovan, pregledan i lako pretraživ. Klasifikacija je izvršena dodeljivanjem oznaka prema više parametara (ličnosti, instrumenti, lokacije, vrsta muzike itd), a svaki audio zapis i slika su opisani metapodacima na više nivoa. Odeljak sajta Explore sadrži pet celina raspoređenih ispod naslova Glavna kolekcija. Prva celina je katalog terenskog rada sa preko 20.000 digitalizovanih celina i sa oko 5.000 fotografija. Unutar svakog od ovih područja omogućeno je i dodatno filtriranje materijala, dok peto polje zapravo predstavlja indeksirane sadržaje prema imenu izvođača, mestu nastanka zapisa, vrsti muzičkog instrumenta, kulturi, muzičkom žanru. Prezentacija sadrži još nekoliko veoma zanimljivih dodataka, poput dnevne serije pesama Nevolje neće trajati zauvek, pokrenute 2020. god. u prvim mesecima pandemije korona virusa, a koja je zamišljena kao neka vrsta uvodne izložbe u Lomaksov digitalni arhiv.

Izvanredno vredan i bogat materijal dostupan na sajtu Digitalnog arhiva Lomaks nastao je spajanjem građe nezavisne arhive Alana Lomaksa (1946-1991), digitalizovane i sačuvane od strane Udruženja za kulturnu jednakost krajem 1990-ih i početkom 2000-ih, sa hiljadama snimaka koje su na acetatnim i aluminijumskim diskovima Lomaksi zabeležili od 1933. do 1946. pod pokroviteljstvom Kongresne biblioteke.

Annie Mae and Fred McDowell. Como, Mississippi, September 1959

Preporuke za dalje čitanje:

Nathan Salsburg, ”Southern Journeys: Alan Lomax’s Steel-String Discoveries”, Acoustic Guitar magazine, March/April 2019.

Dragan Ambrozić, ”Huddie William Ledbetter, Lead Belly: Danas ne utovarujemo ugalj”, Vreme, br. 1358, 12. januar 2017.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2021, str. 138-139.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXXVII”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2021, Bеograd, 2021, str. 137-143.

Western Civilization Webography

admin

Western Civilization Webography

Center for History and New Media, Western Civilization Webography, 16 December 2004,
<http://chnm.gmu.edu/webography/index.php> (26. IX 2009).

Uprkos činjenici da je istorijska nauka jedna od najzastupljenijih na mreži, korisnici u potrazi za kvalitetnim istoriografskim materijalom na Internetu suočavaju se sa nizom problema, na prvom mestu sa nepreglednim mnoštvom materijala koji nije lako i jednostavno probrati, tako da i rešavanje ovoga problema spada u neophodnu veštinu modernog istoričara. Pored naprednih mašina za pretraživanje i profesionalno orijentisanih predmetnih direktorijuma, prezentacije poput Vebografije zapadne civilizacije, umnogome pomažu u orijentaciji i snalaženju u okeanu informacija. Osnovnu strukturu sajta čini pretraživa baza prikaza Internet sajtova relevantnih za istoriju zapadne civilizacije. Svaki Web sajt je prikazan od strane jednog ili više studenata i ocenjen na osnovu nekoliko kriterijuma, kao što su urednost, vrednost i objektivnost. Takođe, svaki prikaz, kao dodatak, sadrži i kratak opis u nekoliko reči, uključujući sadržaj, kvalitete i slabosti određene prezentacije. Pretraživanje baze je omogućeno na osnovu nekoliko kombinovanih kriterijuma: ključne reči, teme i vremenskog perioda, geografskog područja i vrste izvora (tekst, slike, audio, video). Posetioci sajta mogu i sami da se registruju i svojim prikazima obogate kolekciju. Pokretanjem ovog projekta Centar za istoriju i nove medije dao je još jedan vredan prilog u svojoj misiji osposobljavanja i treniranja veština budućih generacija istoričara u suočavanju sa izazovima koje nameće savremena tehnološka civilizacija.

Slobodan Mandić, 26. septembar 2009.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2009, str. 107-108.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) VII”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2009, Bеograd, 2009, str. 107-111.

”Emergence of Advertising in America”

admin

Duke University Libraries, ”Emergence of Advertising in America”

Duke University Libraries, ”Emergence of Advertising in America”, у: Duke Digital Collections, <http://library.duke.edu/digitalcollections/eaa/> (10. XII 2008).

Digitalna kolekcija Emergence of Advertising in America sadrži preko 9.000 slika koje ilustruju porast potrošačke kulture u Americi od 1850 do 1920. godine, naročito nakon Američkog građanskog rata i rađanja profesionalne reklamne industrije u Sjedinjenim državama. Slike su preuzete iz nekoliko kolekcija različitih institucija. Sav materijal na sajtu je podeljen u jedanaest  različitih kategorija, a svaku kategoriju je moguće dodatno pregledati prema kompaniji, temi i godini. Osim vodiča i mašine za pretraživanje, od pratećih informacija vredi izdvojiti hronologiju i bibliografiju. Treba napomenuti i da je svaka slika skenirana u visokoj rezoluciji tako da su dostupne kopije veoma visokog kvaliteta.

Slobodan Mandić, 10. decembar 2008.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1-3, 2008, str. 156.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) IV”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1–3, 2008, Bеograd, 2009, str. 149-158.

Primary Sources from American Popular Culture

admin

Primary Sources from American Popular Culture

The Authentic History Center, Primary Sources from American Popular Culture, 5. IV 2008, <http://www.authentichistory.com/> (12. VIII 2008).

The Authentic History Center je sajt posvećen sakupljanju i prezentaciji primarnih izvora za istoriju američke popularne kulture. Kolekcija sadrži brojne digitalne kopije artefakta i audio zapisa razvrstanih po hronološkom redu. Kako autori sajta ističu, namera im je bila da pokažu kako predmeti iz naše svakodnevne upotrebe imaju autentičnu istorijsku vrednost (princip po kojem svaki objekat može predstavljati valjan istorijski izvor) i da ti predmeti na dobar način reflektuju društvenu svest perioda iz kojeg su potekli.

Slobodan Mandić, 12. avgust 2008.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1-3, 2007, str. 167.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) III”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1–3, 2007, Bеograd, 2008, str. 165-171..