web arhiv – Digitalna istorija

The British Library, UK Web Archive <https://www.webarchive.org.uk/ukwa/> (3. I 2018).

Nastao kao odgovor na izazov preteće opasnosti od nastanka „digitalne crne rupe”, Web arhiv Ujedinjenog kraljevstva pokrenut je sa misijom arhiviranja, tj. čuvanja i omogućivanja sadašnjeg i budućeg korišćenja miliona web stranica od kojih se mnoge tokom vremena menjaju i nestaju. Sa obzirom na to da se web stranice iznova posećuju i snimaju u redovnim intervalima, korisnici mogu da prate i nastale promene i razvoj unutar pojedinih sajtova. Proces arhiviranja je krenuo 2004. godine, a od aprila 2013. Britanska biblioteka je započela proces arhiviranja celokupnog web domena Ujedinjenog Kraljevstva. Do kraja 2017. godine je arhivirano preko 15.000 web sajtova, ili delova sajtova, u količini od 28 terabajta podataka. U svrhu lakšeg snalaženja i korišćenja arhiviranog materijala, pored brze i napredne pretrage, korisnicima je na raspolaganju i mogućnost pregleda specijalnih kolekcija i tematskih grupa sajtova, organizovanih od strane bibliotekara, kuratora i drugih stručnjaka za određene oblasti. Na primer, sa tematskom odrednicom Istorija do sada je arhivirano 992 sajta. Celokupni poduhvat UK web arhiva je rukovođen od strane Britanske biblioteke, a u saradnji sa Nacionalnom bibliotekom Velsa i Nacionalnom bibliotekom Škotske, dok su u ranijem periodu u projekat bili uključeni Nacionalni arhiv i druge institucije.

Slobodan Mandić, 3. januar 2018.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2017, str. 140.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXVI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2017, Bеograd, 2018, str. 139-142.

Internet Archive

Internet Archive, <http://www.archive.org/index.php> (04. VIII 2008).

Projekat Internet arhiv pokrenut je u San Francisku 1996. godine pod rukovodstvom Brustera Keila (Brewster Kahle), stručnjaka za veštačku ineligenciju i digitalne biblioteke. Osnovna namera je bila da se arhivira celokupni sadržaj Interneta i multimedijalnih izvora u digitalnom formatu. Ova fantastična zamisao uspešno je realizovana i do kraja 2005. godine arhivirano je više od 40 milijardi Web stranica, da bi taj broj polovinom 2007. godine porastao na 85 milijardi. Na Web prezentaciji Internet arhiva moguće je u polje za pretraživanje uneti željenu URL adresu i na taj način dobiti hronološki sortiran pregled svih izmena izvršenih na jednom sajtu. Arhivirane stranice postaju vidljive korisnicima u periodu od šest do dvanaest meseci nakon snimanja. Takođe, kreirana je i napredna mašina za pretraživanje pomoću koje se mogu pretraživati digitalni izvori u zavisnosti od vrste medija (pokretne slike, tekstovi, audio zapisi, softver, forumi itd). Na taj način, ne samo što je omogućen pronalazak informacija za koje se čini da su nepovratno izgubljene, nego se, takođe, mogu pratiti i promene koje su vršene u okviru određene prezentacije. Ovim se i dodatno potvrđuje zahtev za navođenjem datuma pristupa u citiranju informacija preuzetih sa Interneta. Uprkos činjenici da je u okviru Internet arhiva svakome ostavljeno pravo da blokira pristup svojoj prezentaciji, količina podataka koja je pohranjena na ovom mestu i mogućnosti koje se pružaju korisnicima predstavljaju nezaobilazan alat svakom istoričaru koji će u svom radu koristiti digitalne izvore.

Slobodan Mandić, 4. avgust 2008.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1-3, 2007, str. 165-166.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) III”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1–3, 2007, Bеograd, 2008, str. 165-171.