Digitalna istorija

web adresar, internet sajtovi i digitalni alati: istorija, istoriografija, arhivistika

Category: Istorija umetnosti

Рериховская энциклопедия

admin

Рериховская энциклопедия

Рериховская энциклопедия <http://www.roerich-encyclopedia.facets.ru> (2. X 2022).

Aleksandar Mihailovič Aseev (1902/3-ок. 1993), lekar, izdavač i jedan od autora almanaha ”Okultizam i joga”, koji je izlazio u Beogradu od 1933, jedno vreme u Sofiji (1937/38), a od 1952. do 1977. u Paragvaju.

Intеrnеt prеzеntacijе posvеćеnе pojеdinim istorijskim ličnostima mogu biti vеoma zgodno i korisno srеdstvo u еfikasnom i brzom prikupljanju nеophodnih podataka i njihovim uporеđivanjеm sa drugim izvorima. Upoznavanjе sa bogatim i zanimljivim životom ruskog slikara, filozofa, naučnika i pisca Nikolaja Rеriha (1874–1947), kao i životom njеgovе suprugе i slеdbеnika, umnogomе jе olakšano postavljanjеm web sajta na ruskom jеziku čiju okosnicu čini prikupljеna i provеrеna istorijska građa sa raznih strana, prеthodno objavljеna kao prvi tom Enciklopеdijе Rеriha u Novosibirsku 2003. godinе. Prеzеntacija skromnog dizajna, ali jеdnostavnog i upotrеbljivog sadržaja, sastoji sе od nеkoliko sеkcija dostupnih putеm mеnija sa lеvе stranе еkrana. Posеtioci sе ovdе mogu upoznati i prеtraživati informacijе u vеzi sa licima koja su povеzana sa Rеrihovima, a mеđu kojima ima vеoma zanimljivih ličnosti i za istraživačе našеg podnеblja, poput Alеksandra Mihailoviča Asееva (1902/3–1993), lеkara, izdavača i jеdnog od autora almanaha Okultizam i joga, koji jе pokrеnut u Bеogradu 1933. godinе. Tu jе zatim i rеčnik s objašnjеnjima pojmova i imеnima koja su pomеnuta u dеlu Učеnjе živе еtikе, kao i analiza izdanja ovog dеla. Korisni su i odеljci koji sadržе bibliografijе o Rеrihovima i katalog slika N. K. Rеriha, vеoma plodnog autora, čijе su mnogе slikе izložеnе u poznatim svеtskim muzеjima i galеrijama.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2022, str. 102-103.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XLI”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2022, Bеograd, 2023, str. 99-104.

Budapest100

admin

Budapest100

Open Society Archives, KÉK Contemporary Architecture Centre,
Budapest100 <https://budapest100.hu/en/> (23. VI 2022).

Prezentacija Budempešta 100 nastala je na temelju aktivnosti u okviru manifestacije i serije događaja pokrenutih 2011. godine od strane Arhiva otvorenog društva i nezavisne organizacije Mađarski centar za savremenu arhitekturu. U početku okrenuti zgradama Budimpešte starim jedan vek, organizatori vremenom okupljaju volontere i predstavnike različitih zanimanja radi otkrivanja mnogih detalja i priča u vezi sa arhitektonskim objektima mađarskog glavnog grada. Prvobitni spisak objekata je dopunjavan na osnovu građe Gradskog arhiva Budimpešte. Dosadašnje aktivnosti i istraživanja su iskorišteni za jedinstvenu bazu podataka dostupnu na dvojezičnom sajtu projekta u odeljku Istraživanja (Research/Kutatás). Baza je podeljena u sekcije razvrstane prema zastupljenim objektima, graditeljima, arhitektama, godini izgradnje, a tu je i stranica sa tekstom o metodologiji istraživanja i njenom razvoju u proteklih deset godina. Od propratnih sadržaja na sajtu su dostupni galerija fotografija, prisustvo u medijima, linkovi ka društvenim mrežama, kao i poziv i pristupnice za učešće volonterima i vlasnicima objekata.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2022, str. 109-110.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XL”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2022, Bеograd, 2022, str. 107-112.

Milan Zloković arhitekt

admin

Milan Zloković arhitekt

Fondacija Milan Zloković, Milan Zloković arhitekt
<https://www.milanzlokovic.org> (25. XI 2020).

Fondacija Milan Zloković, koja svojim osnivanjem 2016. godine pokreće značajnu misiju rasvetljavanja dela i ličnosti arhitekte Milana Zlokovića (kao projektanta, umetnika, naučnika i pedagoga), širokoj lepezi svojih aktivnosti od 2020. godine dodaje i pokretanje i rad na sadržajnoj i preglednoj internet prezentaciji. Pored detaljnih informacija o samoj Fondaciji, timu uključenom u ovaj značajan projekat, kao i vestima u vezi sa preduzetim akcijama, na sajtu je predstavljen život i rad poznatog arhitekte unutar dobro osmišljenih i bogato ilustrovanih sekcija. U odeljku Arhitekura omogućen je pristup i pretraga (prema lokaciji, tipu objekta i ishodu projekta) kolekciji najznačajnijih projekata iz svih faza njegovog stvaralaptva, a koji obuhvataju realizacije, konkursne radove, idejna rešenja i tipske projekte. Javnosti manje poznat likovni opus Milana Zlokovića predstavljen je u nekoliko celina u sekciji Likovni radovi. Pored arhitektonskih crteža, skica i tehničke dokumentacije koji su deo Legata Milana Zlokovića oformljenog u Muzeju grada Beograda, kao i raznovrsnog materijala sa kojim raspolaže Fondacija, u prezentaciju je uvrštena i dokumentacija drugih ustanova, poput Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, Istorijskog arhiva Beograda, Muzeja nauke i tehnike, Narodne biblioteke Srbije, ali i iz privatnih kolekcija. Zbog svega navedenog, ova lokacija zaslužuje pažnju stručnjaka različitih profila, a nesumnjivo će izazvati interesovanje i kod šire baze korisnika.

Slobodan Mandić, 25. novembar 2020.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2020, str. 94.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXXIV”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2020, Bеograd, 2020, str. 91-94.

Arhiva modernizma

admin

Arhiva modernizma – Digitalni repozitorijum arhitekture i urbanizma druge polovine 20. veka

Jelica Jovanović, Ljubica Slavković, Arhiva modernizma – Digitalni repozitorijum arhitekture i urbanizma druge polovine 20. veka, 2018, <https://www.arhivamodernizma.com/> (26. II 2019).

Projekat Arhiva modernizma predstavlja digitalni, onlajn repozitorijum građe o modernističkoj arhitekturi i urbanizmu Srbije i bivše Jugoslavije. Cilj projekta jeste da ovu građu učini dostupnijom istraživačima i široj javnosti i da promoviše i popularizuje stvaralaštvo u arhitekturi. Planirano je da se unutar ove prezentacije nađu digitalizovani crteži, fotografije, slajdovi i publikacije najznačajnijih stvaralaca modernističke arhitekture. Većina trenutno dostupnog materijala potiče iz ličnih arhiva arhitekata i njihovih porodica, a uključen je i materijal koji dolazi iz Zavoda za izgradnju Beograda. Digitalna arhiva modernizma je strukturirana u tri sekcije: arhiva autora, arhiva institucija i arhiva projekata. Arhiva autora trenutno sadrži biografije 11 arhitekata, koje su pojedinačno povezane sa odeljkom u kojem je trenutno pohranjeno 13 projekata. Pored projekata nekih od beogradskih građevinskih celina (stambeno naselje Nova Galenika, naselje Višnjička banja, novobeogradski blokovi, naselje Kijevo Kneževac), arhiva projekata sadrži i one koji su izvedeni u inostranstvu (Kuvajt, Angola), kao i arhivu memorijalnih kompleksa (Kadinjača).

Slobodan Mandić, 26. februar 2019.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 3, 2018, str. 123.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXX”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 3, 2018, Bеograd, 2019, str. 119-123.

Rock Scene magazine (1973-1982)

admin

Rock Scene magazine (1973-1982)

Ryan Richardson, Rock Scene magazine (1973-1982 <http://www.rockscenester.com> (12. XII 2018).

Slobodan pristup digitalnoj kolekciji američkog magazina Rok scena (1973-1982)  omogućen je zahvaljujući pregalaštvu Rajana Ričardsona, pasioniranog kolekcionara artefakata pank rok kulture 70-ih i 80-ih godina: muzičkih zapisa, flajera, fanzina i fotografija. Iako autor u propratnom tekstu duhovito ističe kako će dostupna kolekcija časopisa osim kolekcionarima i zaljubljenicima u popularnu kulturu nekima poslužiti i kao novo sredstvo prokrastinicije i smanjivanja radne produktivnosti (neobaveznim prelistavanjem kolekcije), ostaje neupitno da dostupna digitalna arhiva od sto pet brojeva Rok magazina nudi mogućnost za prikupljanje korisnih informacija za istraživanje fenomena popularne kulture. Takođe, od značaja mogu biti i podaci o proizvodima koji su se reklamirali u časopisu tada namenjenom prvenstveno mlađoj publici.

Slobodan Mandić, 12. decembar 2018.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 2, 2018, str. 168.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXIX”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 2, 2018, Bеograd, 2018, str. 163-168.

Digitalizovani arhiv Bitefa

admin

Digitalizovani arhiv Bitefa

BITEF teatar, Univerzitetska biblioteka ,,Svetozar Marković”,
Digitalizovani arhiv Bitefa <http://digitalniarhivbitefa.unilib.rs/> (12. X 2018).

Beogradski internacionalni teatarski festival (BITEF) je osnovan 1967. godine na inicijativu beogradskog avangardnog pozorišta Ateljea 212, kao festival novih teatarskih tendencija. Za više od pola veka postojanja zasluženo je stekao visoku reputaciju u međunarodnim okvirima. Prezentacija kojom je javnosti predstavljen deo arhivske zaostavštine festivala puštena je u pogon septembra 2018. godine. Pored pratećih sekcija, u kojima su date informacije o projektu digitalizacije, o samom festivalu, zatim sećanje na osnivače – Miru Trailović i Jovana Ćirilova, kao i link ka zvaničnom sajtu Bitefa, glavni odeljak pod nazivom Arhiv sadrži podsekciju Plakati Bitefa, gde su u hronološkom nizu prikazani plakati, koji zapravo predstavljaju ulaz za dodatne sadržaje u okviru određene festivalske godine: uvodni tekst, foto galeriju, video snimke, biltene i katalog. Pored toga, u Arhivu je moguće preuzeti i dokument „Žiri 1967-2017”, pogledati tabelu nagrađenih predstava, a tu je i pdf dokument „Indeks predstava glavnih programa Bitefa”. Iako je prezentacija od nesumnjive koristi za brz pregled bogate istorije festivala, na nekim pojedinostima bi trebalo dodatno poraditi. Pre svega, trebalo bi popuniti prazne sekcije (foto galerije, bilteni). Pored toga, za dostupnost sadržaja na engleskom jeziku bi bolja solucija bila uobičajen odvojeni prikaz, umesto skrolovanja u donji deo pojedinačne stranice.

Slobodan Mandić, 12. decembar 2018.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2018, str. 94.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXVIII”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2018, Bеograd, 2018, str. 91-94

Искусство и архитектура русского зарубежья

admin

Искусство и архитектура русского зарубежья

Лейкинд Олег Леонидович, Махров Кирилл Васильевич, Северюхин Дмитрий Яковлевич, Искусство и архитектура русского зарубежья
<http://www.artrz.ru> (9. X 2018).

Prezentacija projekta posvećenog umetnicima i arhitektama među ruskim emigrantima. Obiman materijal na sajtu je enciklopedijski organizovan u nekoliko sekcija, a geografski su pokrivene sve važne oblasti i značajni centri ruske emigracije u prvoj polovini XX veka. Isto tako, obuhvaćene su mnogi umetnički pravci: grafika, slikarstvo, vajarstvo, dizajn, pozorište, film, fotografija, a posebno je izdvojena arhitektura crkvenih objekata. Očigledan je odgovarajući doprinos i srpskog saradnika na projektu, Alekseja Arsenjeva, zahvaljujući kome je uvršten i veliki broj odrednica koje pokrivaju razna boravišta ruskih emigranata u Srbiji. Pored biografskih i bibliografskih podataka, sajt sadrži i pretražive informacije o arhivskoj građi, umetničkim udruženjima, grupnim izložbama, savremenim publikacijama. Autori projekta s pravom ističu da je nasledstvo ruske dijaspore sastavni deo ruske kulture, ali da istovremeno pripada i zemljama dijaspore, te stoga služi kao neka vrsta mosta za kulturno približavanje Rusije s drugim zemljama.

Slobodan Mandić, 9. oktobar 2018.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2018, str. 92-93.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XXVIII”, u:
Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2018, Bеograd, 2018, str. 91-94

Stevan Kragujević – život i delo

admin

Stevan Kragujević – život i delo

Stevan Kragujević – život i delo, <http://www.stevankragujevic.com> (17. VIII 2015).

Osim legata koji se čuvaju u Istorijskom arhivu Beograda, Istorijskom arhivu Sente i u Muzeju istorije Jugoslavije, život i delo poznatog jugoslovenskog i srpskog fotoumetnika i fotoreportera Stevana Kragujevića (1922-2002) moguće je bliže upoznati i uvidom u sadržaj ovog sajta, a zaslugom njegove kćerke Tanje Kragujević. Nakon uvodne stranice koja sadrži nekoliko kratkih informacija o Stevanu Kragujeviću, o autorskim pravima njegove zaostavštine, kao i link ka odrednici na Vikipediji, posetioci mogu ući u dubinu prezentacije putem dinamičnog, vertikalno položenog linka sa dasne strane ekrana. Dalja navigacija sajtom je veoma jednostavna – na levoj strani nalazi se meni koji vodi ka glavnom odeljku Delo – foto galerija, gde je grupisano nekoliko reprezentativnih celina: Fotoantologija; Dan oslobođenja Sente 1944; Senta, dan poplave 1970; Stari Beograd; Beograd, susret epoha; Beograd XX vek, Stevan u Beogradu; Galerija poznatih. Ispod je posetiocima dat i veoma iscrpan popis preporučenih linkova. Pregledno i jednostavno, sa brižljivo odabranim prezentovanim fotomaterijalom, ovaj sajt na adekvatan način daje mogućnost upoznavanja sa umetnikom koji je svojim bogatim delom sačinio jedinstvenu dokumentarnu hronologiju o razvoju Jugoslavije, svedočeći, kao fotoreporter, o svim značajnim dogaćajima iz politike, kulture, umetnosti i sporta.

Slobodan Mandić, 17. avgust 2015.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2014, str. 118.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XIX”, u: Godišnjak za
društvеnu istoriju 1, 2014, Bеograd, 2015, str. 117-121.

Evropski kontekst srpskog nadrealizma

admin

Evropski kontekst srpskog nadrealizma

Aleksandra Mirčić (Autor projekta), Evropski kontekst srpskog nadrealizma, <http://nadrealizam.rs> (15. V 2014).

Osnovna ideja projekta Evropski kontekst srpskog nadrealizma jeste da se što stručnije i u najobuhvatnijem vidu iskoriste kapaciteti koje pružaju zbirke, fondovi, arhivi i biblioteke koje čuvaju umetnička dela ili dokumentaciju vezanu za nadrealizam. Glavni cilj projekta je podsticanje istraživanja, prikupljanje i prezentacija celokupne kulturne baštine vezane za srpski i evropski nadrealizam na jedno mesto, sa posebnim akcentom na istraživanju, edukaciji i komunikaciji. Pokrenut od strane stručnjaka iz Muzeja savremene umetnosti, u projekat su uključene i druge relevantne institucije u Srbiji koje čuvaju umetnička dela ili se bave istraživanjem nadrealizma.  Osim polja za pretragu, navigacija kroz veoma bogat sadržaj sajta (tekstovi, fotografije, arhivska građa, časopisi, knjige i druge publikacije) je olakšana preglednošću i dizajnom prezentacije. Osnovne sekcije sajta su: O nadrealizmu (Uvod, Vizuelna umetnost, Književnost, Film), Umetnici, Hronologija (data samo za godine 1910, 1911, 1912), Izdanja, Čitajte o, Aktuelno, Zbirke, Interakcije (Interaktivna mapa, Puzzle, Kolaž, Napravi sam, Automatska poezija). Dobro odabran naziv projekta je na internet prezentaciji dodatno potpkrepljen posebnim odeljcima o evropskom i srpskom nadrealizmu (umetnici, izdanja, kontakti sa Francuskom). Iako sa par sitnih nedostataka (nemogućnost napredne pretrage, nedovršenost sekcije Hronologija, ”mrtvi” linkovi ka društvenim mrežama), sajt Evropski kontekst srpskog nadrealizma predstavlja veoma važan deo u svetskom sajber prostoru, a tome svakako dodatno doprinosi i dostupnost prezentacije na srpskom, engleskom i francuskom jeziku.

Slobodan Mandić, 15. maj 2013.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2013, str. 158.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) XVII. Vizuеlno naslеđе Jugoistočnе Evropе”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2013, Bеograd, 2014, str. 155-159

Art Historians’ Guide to the Movies

admin

Art Historians’ Guide to the Movies

Craig Eliason, Art Historians’ Guide to the Movies, <http://personal1.stthomas.edu/cdeliason/ahgttm.htm> (12. XII 2010).

Filmski vodič za istoričare umetnosti profesora Kraig Eliusona (Craig Eliason) sa Univerziteta Sent Tomas u Minesoti sadrži bazu filmova u kojima se pojavljuju poznata umetnička i arhitektonska dela. Prvenstvena namera ovog sajta je da posluži nastavnicima koji bi u svoje prezentacije tradicionalnih umetničkih slikarskih, vajarskih i arhitektonskih dela želeli da uključe i inserte iz filmova ili cela filmska dela. Ideju za kreiranje prezentacije autor je dobio pošto je marta 1997. godine unutar jedne elektronske meiling liste pokrenuo temu o slavnim umetničkim delima na filmu. Kako  se u dijalog uključivao sve veći broj istoričara umetnosti zainteresovanih za ovu temu, autor sajta je došao na ideju da stručna znanja sistematizuje i javnosti predstavi u formi Internet prezentacije. Sajt je koncipiran tako što je svaka odrednica, koja sadrži linkovani naslov filma ka Internet filmskoj bazi podataka (IMDb), citat na osnovu kojeg je film uvršten u Vodič i autora citata, smeštena u neku od sledećih deset celina: Antika, Srednji vek, Renesansa, Barok, XIX vek, Modernizam, Savremeno doba, Moderna arhitektura, Nezapadni svet i Ostalo. Osim toga, omogućena je i pretraga sajta uz pomoć Google pretraživača, kao i prijavljivanje citata na osnovu definisanih pravila, kako bi se baza proširila

Slobodan Mandić, 12. decembar 2010.

Originalno objavljeno u Godišnjaku za društvenu istoriju 1, 2010, str. 117.

Slobodan Mandić ”Prikazi sajtova (Web adrеsar) VIII. Film”,
u: Godišnjak za društvеnu istoriju 1, 2010, Bеograd, 2011, str. 115-123.